" Τα
γκολ"
Οι
ομάδες
Ο
σεβασμός " μέχρι
ενός" και ο
χρόνος.
Η
αναπόδραστη καταστρεπτική δύναμη
της συλλογικής ψυχής
Καρλ
Γιουνγκ: "Ένας σύγχρονος
άνθρωπος έχει μεταβάλει
την καρδιά του σε
καταφύγιο δολοφόνων και
ο ίδιος δεν
ενοχλείται καθόλου από
αυτό. Όσο είναι φυσιολογικά
"προσαρμοσμένος"
στο περιβάλλον του,
ακόμα και την
μεγαλύτερη ατιμία να
κάνει η ομάδα
του, δεν θα
τον ενοχλήσει, αφού
οι περισσότεροι σύντροφοί
του (ανηθικότητα της
πλειοψηφίας) πιστεύουν
σταθερά στην υψηλή
ηθική της ομάδας
τους, του κοινωνικού
τους οργανισμού".
ΜΑΡΙΑ ΟΥΖΟΥΝΟΓΛΟΥ |
Μπερδεύουμε την
αλήθεια με το
ψέμα και δημιουργούμε
προσχήματα που κρύβουν
την αλήθεια για
να μην μας
ενοχλούν οι ηθικές ατασθαλίες
μας. Τις παρουσιάζουμε
διαφορετικά στον εαυτό
μας και ο
ένας στον άλλο,
με τρόπο που
τις δικαιολογούν και καθησυχάζουμε
ομαδικά την καρδιά
μας. Παίζουμε όλοι μαζί σαν
ηθοποιοί ένα θέατρο και
το παρουσιάζουμε ο ένας στον
άλλο σαν πραγματική
ζωή. Γι αυτό
δεν μας ενοχλεί
η προδομένη καρδιά
μας. Της λέμε
ψέματα, όλοι μαζί,
την ξεγελάμε και
την καθησυχάζουμε. Αυτό
το "όλοι μαζί" ξεγελάει και κάνει
την ζημιά, το
οποίο συντίθεται με καταστρεπτική δύναμη
και γίνεται αναπόδραστο,
όπως μας λέει
ο Γιουνγκ. Η "αναπόδραστη δύναμη
της συλλογικότητας". Μόνος
του ο καθένας
μας, χωρίς να
τον στηρίζει το σιωπηλά συμφωνημένο
ψέμα από όλους
με εκείνο το " έτσι
κάνουν όλοι", δεν
θα μπορούσε να παρουσιάσει στην
καρδιά του την
κακία ως συμφέρουσα, να της παρουσιάσει
τους κακούς
ανθρώπους για καλούς
και να τους
βάζει στην καρδιά
του, να πείσει την
καρδιά του να δέχεται
το κακό με
αδιαφορία. Θα είχε
παρούσα την συνείδησή
του να τον
ελέγχει δραματικά. Ενώ
το "όλοι μαζί",
για να δημιουργηθεί,
πετάει από το
παράθυρο την συνείδηση
που θα τον
έλεγχε και ελευθερώνει στο κακό.
Τα
παραπάνω υπογραμμισμένα μας τα λέει ο Γιουνγκ, Ελβετός,
μεγάλος καθηγητής
της ψυχολογίας και
μαθητής του Φρόιντ,
για να καταλήξει
παρακάτω ότι είναι αναγκαίο οι
άνθρωποι "να ξεχωρίσουν
τον εαυτό τους
από την αναπόδραστη
δύναμη της συλλογικότητας, ελευθερώνοντας έτσι
τον εαυτό τους,
τουλάχιστον ψυχικά και
ανάβοντας έτσι μιαν
ελπιδοφόρα φωτιά που
να αναγγέλλει στους
άλλους, ότι τουλάχιστον
ένας άνθρωπος κατάφερε
να ξεφύγει από την
μοιραία ταύτιση με
την συλλογική ψυχή". Τόσο δύσκολο
είναι να
ξεφύγει κανείς, που
και ένας να το καταφέρει
είναι σπουδαίο, αλλά
οπωσδήποτε πολύ αναγκαίο!
Κάτι
ανάλογο δεν μας
είπε και ο Χριστός
όταν μιλούσε για την
στενή πύλη κτλ; Δεν
γινόμαστε Χριστιανοί για να
ξεχωρίσουμε
τον εαυτό μας
από την τάση
του κόσμου στην
αμαρτία με την
χάρη του Θεού;
Να καταφέρουμε να μην ταυτιζόμαστε
με το κοσμικό
πνεύμα που κάνει
την καρδιά μας
καταφύγιο δολοφόνων; Τα λόγια
του Γιουνγκ είναι ίδια τα
λόγια του Χριστού
από την επιστημονική
πλευρά.
Τι μας λέει
λοιπόν ο Γιουνγκ;
Μας λέει ότι
η συλλογικότητα είναι καταστρεπτική
αλλά αναπόδραστη κατάσταση.
Πως να ξεχωρίσει
κανείς τον εαυτό
του από τους
άλλους και τον
ηθικό αυτόν κατήφορο;
Μα είναι ανάγκη
να το κάνει έστω και ένας άνθρωπος,
μας λέει. Να
υπάρχει έστω και
ένα δείγμα ανθρώπου
θα λέγαμε, που έχει συνειδητοποιήσει την καταστρεπτικότητα αυτής
της ταύτισης με
τον κόσμο. Να
συνειδητοποιήσει την κατάσταση
που βρισκόμαστε με τα ψέματα
που λέμε στην
καρδιά μας "όλοι
μαζί" για να
την ξεγελάσουμε, να
την κάνουμε καταφύγιο
δολοφόνων, εντός και
εκτός εισαγωγικών. Να συνειδητοποιήσει την αμαρτία
όπως θα μας
έλεγε ένας θεολόγος,
για να μας
λυπηθεί ο Θεός
με αυτό το
δείγμα συνειδητοποιημένου ανθρώπου
και να μας
βοηθήσει να γλυτώσουμε
από την καταστροφή
που βαδίζουμε όλοι
μαζί η ανθρωπότητα
και δεν θέλουμε
να την δούμε.
Ένας άγιος έχει
πει: "Αν οι άνθρωποι
δεν σε εγκαταλείψουν, ο
Θεός δεν σε
επισκέπτεται". Είναι συμφορά να
σε εγκαταλείπουν οι
άνθρωποι, αλλά μαζί
είναι και μεγάλη
ευλογία. Γιατί από μόνος του, που να
βρει κανείς την
δύναμη να εγκαταλείψει
αυτό
το "όλοι
μαζί", τη συλλογικότητα, το αμαρτωλό περιβάλλον
με την ακατανίκητη
δύναμη που έχει να
μας ελκύει ηδονικά
και να μας
παρασύρει ασυλλόγιστα, απρόσεκτα, σε μια καταστρεπτική
ταύτιση μαζί του, που κάνει την
καρδιά του "καταφύγιο δολοφόνων"; Μα είναι
ανάγκη να καταφέρει
κάποιος, "τουλάχιστον ψυχικά"
μας λέει ο
Γιουνγκ, να συνειδητοποιήσει την
κατάσταση, έστω μόνον μέσα του, στην
ψυχή του, χωρίς να
σκέφτεται τι θα
την κάνει αυτή
τη γνώση. Αυτή η συνειδητοποίηση είναι
που μας συνδέει
με τους νόμους
του σύμπαντος ή
αλλιώς το
πνεύμα και το
θέλημα του Θεού, ο
οποίος θα αναλάβει
την συνέχεια. Μόνον
με
την δική μας
δύναμη, χωρίς την
βοήθεια του Θεού,
δεν μπορούμε να
κάνουμε τίποτε όπως θα μας
έλεγε ένας θεολόγος
με τα λόγια
του Χριστού. Η
ενεργοποιημένη συνείδηση είναι
ο ενεργοποιημένος νόμος
του Θεού μέσα
μας, ή αλλιώς
ο ενεργοποιημένος συμπαντικός
νόμος μέσα μας.
Όπως το σύμπαν
το διέπουν νόμοι
που κρατούν την
λειτουργία του σε ισορροπία και αρμονία (και
δεν τρακάρουν ας
πούμε τα άστρα
μεταξύ τους καθώς
κινούνται) έτσι και
μέσα μας υπάρχουν
νόμοι γραμμένοι στην
συνείδηση που αφορούν
την αρμονία και
την ισορροπία στην
λειτουργία, την κίνηση
της ζωής μας. Είναι
νόμοι ενότητας και
σεβασμού. Όταν λοιπόν
συνειδητοποιούμε την κατάσταση
του κόσμου μας,
της ζωής μας,
στην ουσία ερχόμαστε
σε επαφή με
αυτούς τους νόμους
της ζωής
μας, όπως θα
λέγαμε με το
στόμα της επιστήμης.
Με αυτόν τον
τρόπο " μας
επισκέπτεται ο Θεός",
όπως το λένε
θρησκευτικά.
ΜΑΡΙΑ ΟΥΖΟΥΝΟΓΛΟΥ |
Ο
Γιουνγκ, με τα
παραπάνω λόγια του
που έχουμε υπογραμμίσει,
έχει καταφέρει να
μας παρουσιάσει την όλη πραγματικότητα, την
κατάσταση του κόσμου
που ζούμε με
δύο λόγια που
ξεκαθαρίζουν τα πράγματα
και από επιστημονικής
πλευράς. Θα κατανοήσουμε
αυτήν την κατάσταση
καλύτερα με ένα
σύγχρονο αληθινό παράδειγμα
που παραθέτουμε πιο
κάτω. Έχει μεγάλο
ενδιαφέρον.
Η συλλογική μας ψυχή, κατά
τον Γιουνγκ, με
άλλα λόγια, είναι
ο τρόπος που
ζούμε όλοι μαζί παραμερίζοντας ο
καθένας μας την
συνείδησή του. Όσο
πιο πολύ είμαστε
προσαρμοσμένοι στον κόσμο
μας, τόσο πιο
πολύ φαίνεται να
παραμερίζουμε την συνείδησή
μας! Η συλλογική
ψυχή, ο κόσμος
μας (αυτό που
γινόμαστε όλοι μαζί) δεν έχει
συνείδηση, μας λέει. Την ενοποίησή
μας στην όποια κοινωνική μας
ομάδα, δεν την διέπει κάποιου είδους ενιαία συνείδηση.
Δεν υπάρχει τέτοιου
είδους συνείδηση, συλλογική συνείδηση
δηλαδή. Από αυτό καταλαβαίνουμε γιατί
δεν υπάρχει συλλογική
ευθύνη όπως μας λέει ένας
άλλος επιστήμονας, ο Γερμανός Καθηγητής
της Ψυχιατρικής, φιλόσοφος
και χιλιοβραβευμένος Victor
Franken: "Δεν
υπάρχει συλλογική ευθύνη,
παρά μόνον προσωπική", μας λέει. Έτσι
είναι, αφού η
ευθύνη είναι θέμα
συνείδησης που η
συλλογική ψυχή, ο
κόσμος μας, την
παραμερίζει ακυρώνοντας το
πρόσωπο που είναι
φορέας της συνείδησης.
Σαν να λέγαμε
ότι κόσμος μας,
για να υπάρξει
με την μορφή
που ξέρουμε, έχει κοιμίσει
την συνείδηση του
ανθρώπου ή αλλιώς,
όπως μας λένε
οι επιστήμονες, την
σπρώχνει και την
καταχωνιάζει σε ένα
βαθύτερο στρώμα της
ύπαρξης. Από εκεί
δεν ενοχλεί άμεσα την καταστρεπτική σύσταση
της συλλογικότητας που συγκατατεθήκαμε να
ζούμε, αναζητώντας αναγνώριση
και σεβασμό μέσω
της νίκης μας ο
ένας ενάντια στον
άλλο, εξολοθρεύοντάς τον μέσα
σε αντίπαλες ομάδες.
Η καταχωνιασμένη συνείδηση παίρνει
μαζί της και
κρύβει από τα μάτια μας
και
την ενοχή του
ξεστρατίσματός μας και η σκέψη
μας μπερδεύεται. Χάνουμε
το φρένο που
θα μας σταματούσε
από τον κατήφορο.
Η ενοχή δεν
καταργείται, αλλά καταχωνιασμένη όπως
είναι κρυμμένη από
τα μάτια μας,
δουλεύει εσωτερικά και
κατατρώει τα σωθικά
μας, μας ρημάζει
αθόρυβα, σιωπηλά. Κρύβουμε
τα σκουπίδια κάτω
από το χαλί
και νομίζουμε πως
καθαρίσαμε. Αλλά ο
Φρόιντ μας ξεκαθαρίζει
πως "τα αισθήματα
και οι σκέψεις
που δεν εκφράζονται,
θάβονται ζωντανά και
είναι θέμα χρόνου
να ζωντανέψουν καταστρεπτικά". Σε αυτό οφείλεται η
καταστρεπτικότατα της συλλογικής
μας ψυχής: Στο
ότι ο τρόπος
της συλλογικότητας που
συγκατατεθήκαμε, μας απαγορεύει
να εκδηλώνουμε σκέψεις
και συναισθήματα και
να τα επεξεργαζόμαστε μαζί
προς διευθέτηση της
ζωής. Πως
εκδηλώνονται τα ανέκφραστα
αισθήματα στην συμπεριφορά
μας καταστρεπτικά; Με
επιθετικότητα ή με κατάθλιψη.
Και
αναρωτιόμαστε: Πως έγινε
αυτό το παιδί
ή αυτός ο
άνθρωπος γενικά, έτσι
επιθετικός, βίαιος; Γιατί
υπάρχει τόση βία
στη ζωή μας; Ή πως
έγινε ο άλλος
έτσι ακινητοποιημένος στην θλίψη του; Να
πως γίνεται αυτό. Και οι
δύο εκδηλώσεις είναι
καταστροφικές. Είμαστε
ή θυμωμένοι, νευρικοί ,
έξαλλοι, ή εγκατελημένοι
ανέλπιδα στον πόνο
μας. Είμαστε ή
κατά των άλλων
ή κατά του
εαυτού μας. Η
συγκατάθεσή μας στην
απαγόρευση του κοινωνικού περιβάλλοντος να
εκφραζόμαστε φταίει. Αυτό,
που δεν μιλάμε
για το πως
νοιώθουμε από φόβο
για την τιμωρία
του. Είναι σαν
να κλείνουμε σε
ένα μπουκάλι σκέψεις
και συναισθήματα και
η δύναμη της
ζωής που την
φυλακίσαμε, εκτοξεύει τον
φελλό και τα
καταπιεσμένα αισθήματα βίαια,
ανεξέλεγκτα ή
κατά των άλλων
ή κατά του
εαυτού μας!!
Στην απολογία του
ο Σωκράτης λέει:
"Θα μπορούσε ίσως
να μου πει
κανείς: "Δεν μπορείς
Σωκράτη να φύγεις
από δω και
να ζήσεις ήσυχα σωπαίνοντας;" Αυτό
ακριβώς είναι πολύ
δύσκολο να το
εξηγήσω σε μερικούς
από εσάς. Γιατί
αν σας πως
ότι αυτό είναι σαν να
παρακούω τον Θεό
και για τον
λόγο αυτόν είναι
αδύνατο να ζω
ήσυχος, δεν θα
με πιστέψετε νομίζοντας
ότι σας ειρωνεύομαι".
Αυτός ο
άνθρωπος, ο Σωκράτης,
ήταν σε επαφή
με την συνείδησή
του, τους νόμους του
Θεού μέσα του
και δεν του
επέτρεπε να καταπνίγει
σκέψεις και συναισθήματα
όπως κάνουμε όλοι
μας και καταλήγουμε
επιθετικοί ή καταθλιμμένοι. Ήξερε
όμως ότι οι
άλλοι, για χάρη
του κοινωνικού περιβάλλοντος με
το οποίο ήταν
ταυτισμένοι, είχαν πετάξει
την συνείδησή τους
από το παράθυρο
και χωρίς συνείδηση
δεν μπορούσαν να
καταλάβουν τους νόμους
του Θεού που
όριζαν την συμπεριφορά
του και να
τον πιστέψουν. Παρακάτω, ο
Ελύτης μας λέει
στο ποίημά του τι ψυχικό
πόνο τραβάει ο
συνειδητοποιημένος άνθρωπος, αυτός για τον
οποίο οι υπόλοιποι λένε
ότι αεροβατεί, πετάει
στα σύννεφα που
δεν προσαρμόζεται, δεν
ταυτίζεται με την
αμαρτία του περιβάλλοντος. Τραβάει
τόσο ζόρι μας
λέει, που η
ψυχή του είναι
σαν από πέτρα,
αίμα, σίδερο και
φωτιά για να
αντέξει.
Με τι πέτρες
τι αίμα και
τι σίδερο
Και τι φωτιά
είμαστε καμωμένοι.
Ενώ φαινόμαστε από
σκέτο σύννεφο
Και μας λιθοβολούν
και μας φωνάζουν
αεροβάτες
Το πως περνούμε
τις μέρες και
τις νύχτες μας
Ένας
Θεός το ξέρει………..
Αλλά ας αφήσουμε
την ποίηση και
ας επανέλθουμε να
δούμε τι μας λένε σε
συνδυασμό οι δύο
παραπάνω επιστήμονες: Ο Γιουνγκ και
ο Viktor Franken.
Μας λένε με
άλλα λόγια, πως για να διατηρηθεί η
ευθύνη μας για
την αξία της
ζωής, η συλλογική
μας ζωή χρειάζεται
να έχει κεντρικό
άξονα και αφετηρία
την αναφορά
στο πρόσωπο και
τον σεβασμό του "μέχρι ενός". Αυτό
θέλει η καρδιά
μας για να
βρίσκει ανάπαυση η
ψυχούλα μας. Η κάθε διαπροσωπική
μας σχέση πρέπει
να είναι ιερή και αδιάρρηκτη στο
διηνεκές, χωρίς παρεμβάσεις
τρίτων προς ενίσχυση
και δικαίωση του
ενός σε βάρος
του άλλου. Να στοχεύουμε στην
δικαίωση της κάθε
σχέσης μας και
όχι σε κάποιο
δικαίωμα του ενός ενάντια στον
άλλο με παρεμβάσεις και
ενισχύσεις τρίτων εκατέρωθεν.
"Οι βαθειά
σκεφτόμενοι δεν ομαδοποιούνται" μας
λέει ο Ηράκλειτος.
Γιατί η σκέψη
που εξαντλείται σε
συνεχή διεκδίκηση
κάποιου δικαιώματος στην καθημερινή επικοινωνία στριμωγμένοι σε
ομάδες συμφερόντων, στην
ουσία πουλάει στον
εγωισμό μας (για
να τον ηρεμίσει)
τα πρωτοτόκια
της αντί
πινακίου φακής. Και
ο εγωισμός την δεσμεύει, την
εξαντλεί, την υποτάσσει
να τον
υπηρετεί στις επιθυμίες
του. Έτσι η
σκέψη μας έχει
παραιτηθεί από τον
σκοπό της ύπαρξής
της που
είναι να επεξεργάζεται τις
αλήθειες της ζωής, την πραγματικότητά της
και να μας
οδηγεί. Είναι
φυλακισμένη από τον εγωισμό μας και δεν
καλλιεργείται, δεν αναπτύσσεται
για να κυβερνήσει
την ζωή λογικά.
Όμως, κάποιοι από μας,
αυτοί
που ο Ηράκλειτος
τους ονομάζει "βαθειά σκεφτόμενοι" δεν
έχουν τόσο απαιτητικό
εγωισμό ή τόσο
υποχωρητική και αδύναμη σκέψη
για να πουλήσει
στον εγωισμό τα πρωτοτόκια
της. Ξέφυγαν από την κατάσταση δουλείας
στον μεγάλο εγωισμό
και η σκέψη
τους ανεμπόδιστη αναπτύχθηκε
στον βαθμό
που χρειάζεται για να καταλαβαίνουν
ότι τα προνόμια
που θα κέρδιζαν
μέσα στις ομάδες,
αδυνατίζοντας την θέση
ο ένας του
άλλου, ακυρώνουν την ζωή μέσα τους.
Γι 'αυτό δεν ομαδοποιούνται. Καταλαβαίνουν πως
δεν έχει αξία
να ζουν με
πεθαμένη την ψυχή τους μέσα
σε αντίπαλες
ομάδες όπως ζούμε
εμείς άσκεφτα και
απαγορεύουμε διά
ροπάλου να το
λέμε.
Οι
άνθρωποι σε όλες
τις εποχές χωρίς
καμιά εξαίρεση σκοτώνουν ή εξορίζουν προφήτες,
φιλόσοφους και όποιον
άνθρωπο σκέφτεται και
μιλάει για αυτήν
την αλήθεια της
ζωής που βλέπει
και αισθάνεται, αναζητώντας
με ευθύνη την αρμονία και
τον σεβασμό της
ζωής. Απαγορεύεται διά "ροπάλου" να
μιλάμε για τον
πόνο μας, την
χαρά μας, τις
σκέψεις μας, την
αλήθεια της ζωής
σε σχέση με
την επαφή μας
με τους άλλους. Να
πως μας παρουσιάζει ένας σύγχρονος
φιλόσοφος, ο καθηγητής
Χρήστος Γιανναράς, το "ρόπαλο" της
κοινωνίας μας ("της
συλλογικής μας ψυχής"
κατά τον
Γιουνγκ) το οποίο μας
τρομοκρατεί για να μην μιλάμε:
"Αποκλείεται να
κριθείς για οποιαδήποτε
δραστηριότητα, επίδοση, προσφορά,
δημιουργία ή πρόταση,
(σε οποιονδήποτε τομέα)
με αξιολογικά κριτήρια
ανεξάρτητα από ετικέτες
ιδεολογικής ένταξης. (Ανεξάρτητα δηλαδή από το
ψέμα που έχει εφεύρει
και επιβάλει η κυρίαρχη
φαντασιακή κατάσταση του
περιβάλλοντός μας να
λέμε στην καρδιά
μας για να
την ξεγελάμε και να την καθησυχάζουμε)
Αποκλείεται έστω και
να προσεχθείς (ακόμη
περισσότερο: να μνημονευτείς)
από
"περιβάλλοντα" που σε
έχουν κατατάξει στους
φαντασιωσικούς
"αντιπάλους" τους. Ζωγράφος ή
ποιητής, ερευνητής ή
στοχαστής, μουσουργός ή
συγγραφέας, νομομαθείς ή
σκηνοθέτης, έχεις μία
και μοναδική ελπίδα
να διακριθείς στην
Ελληνική κοινωνία, να
αναγνωριστείς, να προβληθείς:
Μόνον αν εγκριθείς
(έστω ως ακίνδυνο, αδιάφορο
μέγεθος) από την
εκάστοτε κυρίαρχη (πλειοψηφικά) ιδεολογική
φαντασίωση".
Αυτό είναι το
"ρόπαλο". Αποκλεισμός ακόμη
και από το πιο ταπεινό
επάγγελμα τώρα πια, θα λέγαμε. Αυτό
το "ρόπαλο", το
αθέατο όπλο κατά
της ζωής των
"απροσάρμοστων" από
την ομάδα των
"προσαρμοσμένων",
όπως τους ονομάζει
ο Γιουνγκ, στο
κοινωνικό περιβάλλον που,
όπως μας λέει,
κάνει την καρδιά
μας καταφύγιο
δολοφόνων. Ο αποκλεισμός
είναι ένα αθέατο
όπλο των συντονισμένων
στην κυρίαρχη φαντασίωση
του περιβάλλοντός μας, που
εξοντώνει χωρίς να
βλέπουμε να σκοτώνουν φανερά προφήτες ή
να εξορίζουν σε
άλλη γη τους
"απροσάρμοστους"
που δεν μπορούν
να κάνουν την
καρδιά τους καταφύγιο
δολοφόνων ξεγελώντας την με
ψέματα. Όμως όλα
συνεχίζουν να γίνονται.
Και σκοτωμοί και
εξορίες. Αλλά φαίνεται
σαν να σκοτώθηκαν
από μόνοι τους
οι σκοτωμένοι με
σκληρό αποκλεισμό από
τους πόρους της
ζωής και σαν
να εξορίστηκαν μόνοι
τους σε άλλη
γη οι διωγμένοι
με τον ίδιο τρόπο. "Ποιος τους
φταίει που είναι
απροσάρμοστοι στο συμφωνημένο
διά της επιβαλλόμενης
σιωπής ψέμα της
συλλογικής ψυχής, που
δεν βλέπουν ότι κρατάει
το αόρατο
"ρόπαλο" της τιμωρίας,
την απομόνωση; Ας
ανοίξουν τα μάτια τους
να δουν και
να συμμορφωθούν". Έτσι νοιώθουμε
να λέει πάντα
στους "απροσάρμοστους" η
συλλογική ψυχή, όποια
κυρίαρχη φαντασίωση και να εκφράζει
αυτή.
Για να έχεις
δουλειά, θα
πρέπει να σε
χτυπούν στο σώμα,
στην ψυχή, στην
ανθρωπιά σου και
να μην μιλάς.
Να μην βγάζεις
άχνα. Έτσι θα γίνεις το κατά
τον Γιανναρά "ακίνδυνο και
αδιάφορο μέγεθος" στην
κυρίαρχη ιδεολογική φαντασίωση. Ή
να χτυπούν τον
διπλανό σου στο
σώμα του, την
ψυχή του, την
δουλειά του, την
περιουσία του, αλλά
το ρόπαλο της
ανεργίας, του αποκλεισμού
από τη ζωή, με το
οποίο βλέπεις
ότι είναι έτοιμοι
να σε χτυπήσουν, σε
τρομάζει και ακυρώνει
την ευθύνη σου
να μιλήσεις γι αυτό,
για να αναζητηθεί
τρόπος σεβασμού του
ενός για τον
άλλο. Αλλά ακόμα
και κάποιος άλλος να αναλάβει την
ευθύνη να μιλήσει
γι 'αυτό, εσύ θα
κάνεις πως δεν
άκουσες, δεν κατάλαβες. Να συντάσσεσαι με
όποιον βλέπεις να
χτυπά με όποιον
τρόπο ένα συνάνθρωπο και
σε όποιον μίλησε
γι αυτό το
κακό. Να τον
χτυπάς και εσύ
από πάνω με
συκοφαντίες και ότι
άλλο σου ζητούν
οι προσαρμοσμένοι στην
σκληροκαρδία κάθε
είδους δολοφόνοι, για να εξευτελίσουν
το θύμα.
Έτσι θα ντρέπεται
κανείς να ψάξει
για τα δίκια
του γιατί κατάντησε
αυτό που λέμε
ανάξιος λόγου στα
μάτια τους. Έτοιμο
και το άλλοθι
που ψάχνουμε για
να κρύψουμε τον
φόβο που έχουμε
να μιλάμε για
δύσκολες καταστάσεις. Το
θέμα είναι να
μην μιλάμε. Να
μην επεξεργαζόμαστε μαζί
αυτό που μας
βγάζει κάθε φορά η
στάση της ζωής μας, να
την ελέγχουμε και να την
προσαρμόζουμε στο καλό. Η συλλογική
ψυχή έχει αναγάγει
σε "καθήκον" σου να συγκατατίθεσαι
να
χτυπάς και
εσύ από πάνω
το θύμα. Να
βοηθάς αυτόν που
επιτίθεται με την
κάλυψη κάποιας φανερής
ή κρυφής ομάδας η οποία
ξέρεις πως είναι
διατεθειμένη να παραχωρήσει
και σε σένα
κάποιου είδους ζωή, με μία δουλειά
που να εξασφαλίζει
τα αναγκαία ή
και πολύ περισσότερα
αν δει να βοηθάς,
να αγαπάς, να είσαι αλληλέγγυος
με ανθρώπους τέτοιους που κάνεις
ότι δεν βλέπεις ότι
χτυπάνε ή σκοτώνουν
με διάφορους τρόπους, κρυμμένοι
πίσω από προσχήματα
και δικαιολογίες. Να βοηθάς
και να έχεις
στην καρδιά σου τέτοιους
ανθρώπους, γιατί ζεις
με την στήριξή
τους, ή τουλάχιστον
με την ανοχή
τους.
Να πως
περιγράφει την κατάσταση
σε λίγες γραμμές στο
ποίημά της η
Ελένη Βακαλό.
Πως έγινε ένας κακός άνθρωπος
Θα σας
πω πως έγινε
Έτσι είναι η
σειρά
Ένας μικρός
καλός άνθρωπος, αντάμωσε
στον δρόμο του
έναν "χτυπημένο".
Τόσο πολύ
λυπήθηκε
Που ύστερα
φοβήθηκε
Πριν κοντά
του πλησιάσει για να σκύψει
να τον πιάσει,
σκέφτηκε καλύτερα
Τι τα
θες τι τα
γυρεύεις
Κάποιος άλλος
θα βρεθεί από
τόσους εδώ γύρω,
να ψυχοπονέσει τον
καημένο
Και καλύτερα
να πούμε
Ούτε
πως τον έχω
δει.
Και επειδή
φοβήθηκε
Έτσι συλλογίστηκε:
Τάχα δεν
θα είναι φταίχτης;
Ποιον χτυπούν χωρίς
να φταίξει;
Και καλά του
κάνουνε αφού ήθελε
να παίξει με
τους "άρχοντες".
Άρχισε λοιπόν
και κείνος
Από πάνω
να χτυπά.
Αρχή του
παραμυθιού καλημέρα σας.
Και επειδή φοβήθηκε
λοιπόν, άρχισε να ψάχνει
να δικαιολογήσει την
στάση αυτών που
χτυπούσαν τον άνθρωπο,
και χτυπούσε και
αυτός από πάνω
για να τους
γίνει αρεστός, να
είναι από την
πλευρά τους για να κερδίσει και κάποια όποια
προνόμια! Έτσι γίνεται
κακός ο άνθρωπος.
Επειδή φοβάται να
είναι καλός. Ο
φόβος ακυρώνει την
συνείδηση και μας
κάνει να ζούμε
έξω από τον
εαυτό μας. Να
ζούμε μια ξένη
ζωή. Μια ζωή
από δεύτερο χέρι.
Ζούμε για λογαριασμό
του φόβου μας.
Την δική μας
ζωή την εγκαταλείψαμε
μαζί με την
συνείδησή μας, η
οποία όπως κάθε
συνείδηση, από την
φύση της είναι συνώνυμη της
αγάπης και της
ανθρωπιάς, νικώντας τον
φόβο. Ζούμε μόνον στον
βαθμό που δεν
φοβόμαστε να αγαπάμε
και να συμπονάμε
όλους χωρίς εξαίρεση,
όπως μας υπαγορεύει
η συνείδησή μας.
Ζούμε μόνον μια
φορά μια πολύ σύντομη
ζωή και δεν
γίνεται να ζήσουμε
αυτήν την μόνη
ζωή που έχουμε
δική μας, αν δεν μάθουμε
να αγαπάμε και
να συμπονάμε χωρίς
εξαιρέσεις, χωρίς να
κατηγορούμε. Χωρίς να κινούμαστε
κατά των πλουσίων
ή κατά των
φτωχών για παράδειγμα.
Το μόνο στρατόπεδο
που έχουμε να
επιλέξουμε είναι της
ανθρωπιάς ή της
απανθρωπιάς. Η ανθρωπιά
έχει όπλο της
την αγάπη και
η απανθρωπιά το
μίσος, την εμπάθεια,
τον φόβο. Εκδηλώνεται
με ανθρωποφαγίες που διηγείται
εκείνο το παιδικό
τραγουδάκι που ξεκινάει
με το ήταν
ένα μικρό καράβι
που ήταν αταξίδευτο
και φτάνει στην
αδιέξοδη κατάσταση κάθε
φορά να αποφασίζεται
ποιος θα φαγωθεί,
με το πρόσχημα
του αχαΐρευτου.
Εδώ όμως ας
προσέχουμε: Ότι κάνουμε
για να υπερασπιστούμε το
θύμα, τον χτυπημένο,
να το κάνουμε
με πραγματική αγάπη,
κατανόηση, φροντίδα και σεβασμό
και προς τον
θύτη, τον επιτιθέμενο. Αν
το κάνουμε με
θυμό και εμπάθεια
εναντίον του, προσθέτουμε
άλλη μια αδικία.
Το σωστό θα
ήταν με τον
λόγο μας να
μην χτυπάμε το
πρόσωπο, αλλά την
πράξη. Όμως είναι
πολύ δύσκολο να
ξεχωρίσουμε το πρόσωπο
από την πράξη
και να μιλήσουμε
για την κατάσταση
που δημιουργεί μια
τέτοια πράξη χωρίς
να δείχνουμε το
πρόσωπο. Χρειάζεται μεγάλη
αυτοκυριαρχία και ξεκάθαρο
μυαλό και αν
δεν μας το
έχει δώσει ο
Θεός προς στιγμή,
μέχρι να μας
το δώσει, καλύτερα
να αγαπάμε μέσα
μας και το
θύμα και τον
θύτη και να
προσευχόμαστε σιωπηλά. Η προσευχή
είναι πολύ ενεργητική
πράξη και ας
μην φαίνεται τέτοια. Και ας προσέχουμε
να μην χτυπάμε
και εμείς από
πάνω το θύμα.
Όπως βλέπουμε δεν
είναι μόνον η
πρακτική πλευρά της
ζωής, αυτή που
μας στηρίζει βιολογικά,
που μας απειλεί και
μας εξαναγκάζει να
χάνουμε την ανθρωπιά
μας! Μαζί με το πρακτικό,
υπάρχει και το
ψυχολογικό κομμάτι που
είναι εξίσου ισχυρό.
Ο
φόβος, η ντροπή
κτλ. Χρειάζεται να
νικήσουμε μέσα μας
πρώτα την ντροπή
που νοιώθουμε οι περισσότεροι,
όταν οι προσαρμοσμένοι στην
απανθρωπιά που την
κρύβουν πίσω από
προσχήματα, κατακλύζουν τα
πάντα και παρουσιάζονται ελεύθεροι
και ωραίοι, δυνατοί
και άνετοι, μας χαρακτηρίζουν και
μας περιθωριοποιούν σαν
"απροσάρμοστους"
κοινωνικά. Είναι σαν
να μας φωνάζουν
με όλους τους
τρόπους πως "δεν
μπορεί όλος ο
κόσμος (που προσαρμόζεται
στην αμαρτία)
να κάνει λάθος
και εσύ να
ξέρεις το σωστό".
Αυτό φαίνεται λογικό
αλλά δεν είναι,
γιατί η αλήθεια
της λογικής
της πλειοψηφίας είναι
κρυμμένη πίσω από
προσχήματα και ανομολόγητες
απειλές που
απαγορεύουν διά ροπάλου
να μιλάμε γι 'αυτή,
να την εξετάζουμε.
Αν είχε
δίκιο αυτή η
πλειοψηφία, ο κόσμος
μας που στηρίζεται
σε αυτήν απρόσεκτα
και ανεξέλεγκτα, δεν
θα είχε τέτοια
χάλια. Αυτό,
λογικά, το καταλαβαίνουμε όλοι,
αλλά δεν είμαστε
σίγουροι για την
λογική μας. Επειδή
δεν είμαστε σίγουροι
προσωπικά για την
αξία μας σαν
άνθρωποι και ντρεπόμαστε
να την υποστηρίξουμε
από μόνοι μας. Γι
'αυτό καταφεύγουμε στην
πλειοψηφία των αριθμών
να κρυφτούμε μέσα της. Από
έλλειψη πίστης στην
αξίας του εαυτού
μας. Με αυτόν
τον τρόπο επιδιώκουμε
να παρουσιάσουμε σαν
να είναι ολόκληρος
ο μισός εαυτό
μας, αντί να
του δώσουμε χρόνο
να ολοκληρωθεί. Και
λέμε μισό τον
εαυτός μας όταν
μεγάλο μέρος του,
μας είναι ασυνείδητος.
Κοιμάται. Επειδή
φοβόμαστε και ντρεπόμαστε
γι 'αυτό που είμαστε
κάθε φορά στην διά βασάνων
πορεία της εξέλιξης
μας προς την
ωριμότητα, νομίζοντας ότι
έχουμε υποχρέωση να
γεννηθούμε ώριμοι, ολοκρηρωμένοι,
και κρυβόμαστε από
την αλήθεια της
καρδιά μας και
της λογικής μας.
Δεν αντέχουμε να υπερασπιστούμε την
λογική μας γι 'αυτό, χτυπάμε
και εμείς από
πάνω αυτόν που
χτυπούν και ληστεύουν
οι άλλοι, το
θύμα της απανθρωπιάς. Όχι
μόνον για να αποφύγουμε την
βιολογική μας εξόντωση,
το ρόπαλο της
απομόνωσης, αλλά γιατί θέλουμε να κρυφτούμε μέσα
στους πολλούς που
απαξιώνουν το θύμα
και να κερδίσουμε μιαν αίσθηση αξιοσύνης
μέσα μας συγκρινόμενοι
με αυτό το απαξιωμένο θύμα
της απανθρωπιάς του
κόσμου μας. Η
σύγκρισή μας με
τον απαξιωμένο, στηρίζει
την υποτιμημένη αίσθηση
προσωπικής αξίας που
μας διακατέχει. Επιδεικνύουμε μια
μαγκιά που λέει ότι εμείς ξέρουμε
να επιλέγουμε έτσι
που να βρισκόμαστε
στην πλευρά των πολλών, των
δυνατών, τον νικητών. Και
φουσκώνουμε από εγωισμό
και υπεροψία ότι
είμαστε μαζί με
τους "έξυπνους", αυτούς
που δέρνουν χωρίς
να φαίνονται, και
όχι από αυτούς
τους "ρεζίληδες" που
δέρνονται. Νομίζουμε πως είμαστε οι " έξυπνοι" με
δικαιώματα και ο "δαρμένος" είναι
χαζός και δικαίως καταδικασμένος από
την μοίρα του
χαζού που δεν
έμαθε να φορτώνει πονηρά
την ευθύνη που
του αναλογεί για
την ομαλή, την
αγαπητική λειτουργία της
ζωής, στους άλλους. Ο
πονηρός, ο ευθυνόφοβος
και ασυνείδητος, περνιέται
για έξυπνος, και
ο υπεύθυνος για
χαζός. Και είναι
απίστευτο πόσο ηδονικά,
με τι μανία, κομπασμό,
υπεροψία, ο προσαρμοσμένος στην
απανθρωπιά με την
οποία συντίθεται η
συλλογικότητα πονηρά, πετάει
στα μούτρα του
υπεύθυνου και "απροσάρμοστου" την
δύναμή του. Έχω
δει προσαρμοσμένους στην
απανθρωπιά του κόσμου,
να αγκαλιάζονται και
να φιλιούνται επιδειχτικά
με κομπασμό και
εμπάθεια μπροστά στον
απροσάρμοστο στην απανθρωπιά που
τον απομόνωσαν, κοιτώντας
τον με καμάρι
σαν να του
λένε "κοίτα πως
κατάντησες μόνος και
απομονωμένος σε σχέση
με μας που
χαιρόμαστε την ταύτισή
μας με το
πνεύμα του κόσμου! Κάπως έτσι
καταστρεπτικά λειτουργεί η
συλλογική ψυχή: Με
θύματα και υπερόπτες.
Χρειάζεται να στοχεύουμε
στην δικαίωση της
σχέσης με κάθε πρόσωπο
που συναντάμε στο
διάβα της ζωής
μας και όχι
στο δικαίωμα απέναντί
του. Ακόμα ούτε το δικαίωμα
και αυτής της ζωής μας, όταν,
το να την
σώσουμε αυτό γίνεται
σε βάρος της
ζωής του άλλου.
Ο Χριστός μας
λέει ότι όποιος
διαθέσει την ζωή
του θα την
κερδίσει και όποιος
την υποστηρίξει σε
βάρος του άλλου,
θα την χάσει.
Και μήπως δεν
είναι χαμένη η
ζωή μας όταν
απαρνιόμαστε την συνείδησή
μας η οποία στοιχειοθετεί την
αυθεντικά δική μας προσωπική ζωή; Ο Χρήστος
Γιανναράς μιλάει και
για το θέμα
του δικαιώματος, που ακόμα
και στην καλύτερη
εκδοχή του, καταλαβαίνουμε ότι υποστηρίζεται εγωιστικά
στην καθημερινή επικοινωνία, από την πλειοψηφία
των "προσαρμοσμένων"
στην καταστρεπτικότητα της
συλλογικής ψυχής και
γίνεται το άλλοθί
της. Να
τι μας λέει:
"Προσπαθήστε να
αντικαταστήσετε την έννοια
του δικαιώματος στην
γλώσσα της καθημερινής επικοινωνίας με το αίτημα
των διαπροσωπικών σχέσεων.
Θα δείτε να
αλλάζει ριζικά ο
προβληματισμός, η συλλογιστική,
η προοπτική της
κοινωνικής δυναμικής σε
κάθε παραμικρή πτυχή
του βίου".
Δηλαδή να μην στηρίζουμε την
επικοινωνία μας σε δικαιώματα τα
οποία επιβεβαιώνουν με πλειοψηφική
υποστήριξη την νίκη της όποιας αλήθειας
μας σε βάρος
της αλήθειας των άλλων,
με την γνωστή
μας αμαρτωλή διαπλοκή
συμφερόντων. Αλλά να
ξεκινάμε ανάποδα την
επικοινωνία μας η
οποία επαναλαμβανόμενη μπορεί
να δημιουργήσει κοινωνία: Να
τιμάμε την κάθε
διαπροσωπική μας σχέση
την οποία έχουμε,
ή να καλωσορίζουμε
την όποια μας
παρουσιάζεται η ευκαιρία
να δημιουργηθεί έστω
και αρχικά με
επίθεση από την
άλλη πλευρά, και να
την κάνουμε αποδεκτή
με ιερή και
αδιάρρηκτη στο διηνεκές
διάθεση σεβασμού. Δηλαδή,
να μην
αιτούμε δικαίωμα για μας, όσο το άλλο πρόσωπο δεν
είναι σε θέση
να το κατανοήσει
και να το σεβαστεί.
Να του δίνουμε
με υπομονή τον χρόνο
που χρειάζεται να
κατανοήσει την αλήθεια
μας. Κάτι τέτοιο
εννοούσα παραπάνω όταν
μίλησα για φροντίδα,
κατανόηση και σεβασμό
και στον θύτη,
τον επιτιθέμενο.
Το βρίσκουμε τρελό,
έ; Είναι φυσικό,
αφού δεν έχουμε
συνηθίσει σε αυτό.
Όμως έχει πολύ
μεγάλο δίκιο σε
αυτό ο Χρήστος
Γιανναράς. Έχει
μεγάλη αξία να
προσπαθήσουμε να το
κατανοήσουμε αυτό που
μας λέει και
να προσπαθήσουμε να
το εφαρμόσουμε. Όμως ζούμε με
την μαγκιά να αποποιούμαστε την
ευθύνη μας για σεβασμό
της ζωής που
στον καθένα μας
εκφράζεται διαφορετικά και πορευόμαστε αναζητώντας να κατοχυρώσουμε δικαιώματα του
ενός, ενάντια στον
άλλο μέσα από συμμαχίες. Θεωρούμε
δικαίωμα και υποχρέωσή
μας να βάλουμε
στην ζωή μας
τους κατάλληλους ανθρώπους, μαζί
με τους οποίους
θα αποκρούσουμε άλλους
ανθρώπους που μπορεί να
μπουν εμπόδια στους
στόχους μας, στην
ζωή μας. Η
σκέψη μας βρίσκεται στους
στόχους μας και
στα εμπόδια. Οι
άνθρωποι έρχονται μετά, σαν
βοηθοί μας ή
σαν εμπόδια. Πρώτα έχουμε τα
σχέδιά μας και
μετά τους ανθρώπους. Μπορεί να μην
είναι
το καλύτερό μας,
αλλά δεν μας
περνάει από το
μυαλό μας ότι
αυτό μπορεί να
γίνει και ανάποδα.
Να αναλάβουμε την ευθύνη
να τιμήσουμε
πρώτα τους ανθρώπους
με τον σεβασμό
μας "μέχρι ενός" και
πάνω σε αυτόν
τον σεβασμό, συνεχώς
να αναπροσαρμόζουμε τα
σχέδιά μας για
την πρακτική πλευρά
της ζωής μαζί,
παίρνοντας και δίνοντας
ο ένας στον
άλλο, τον χρόνο
και την προσπάθεια
που χρειάζεται για
να κατανοήσουμε τις
διαφορές μας και
να τις συνθέσουμε. Μα, θα σκεφτούμε, όταν
διαθέτουμε όσο χρόνο
και προσπάθεια χρειάζεται
σε κάθε άνθρωπο
γύρω μας, δεν
θα κάνουμε τίποτε
άλλο. Θα έρχονται
πίσω όλες οι
δουλειές μας, η
παραγωγικότητά μας.
Ναι, έτσι είναι γιατί
η ζωή είναι
οργανωμένη σε λάθος
βάση. Την λύση
την δίνει το "δώσε
ημίν σήμερον" στο
πάτερ υμών, που
το λέμε όλοι
στην εκκλησία παπαγαλία,
χωρίς να μας
νοιάζει το νόημά
του. Το δώσε
ημίν σήμερον, ακυρώνει
μακρόχρονους σχεδιασμούς. Τους
σχεδιασμούς που βάζουμε
μπροστά και εμείς
ακολουθούμε ξέροντας ότι βρισκόμαστε σε
πόλεμο αντιπαραθέσεων για
την προώθηση αυτών των σχεδίων
και απαξιώνουμε συνεχώς
τον σεβασμό στον συνάνθρωπο.
"Μάρθα, μεριμνάς για
πολλά, ενώ μόνον
ένα χρειάζεσαι". Τι
χρειαζόμαστε; Να μάθουμε
να δίνουμε προτεραιότητα
στον σεβασμό στους
συνανθρώπους που ερχόμαστε
σε επαφή μαζί
τους και μετά
στις δουλειές μας.
Δηλαδή να σχεδιάζουμε
την ζωή και
τις δουλειές μαζί τους,
προσαρμοσμένα και στα
δικά τους μέτρα.
Όχι ο καθένας
να σχεδιάζει την
ζωή του μόνος
του για τον
εαυτό του και
στην καλύτερη περίπτωση,
να προσπαθεί να τιμήσει
αυτόν που παραγκωνίζει, με
τρόπους δευτερεύουσας σημασίας
για να καλύψει
το καπέλωμα.
Εμείς όμως την
θέση του ανθρώπου
τιμάμε τα πράγματα
και την θέση
που αποκτάμε από την πραγμάτωση
των σχεδίων
μας σε αντιπαράθεση
με τα σχέδια
των άλλων. Η
αιτιοκρατικά συνεκτική
λειτουργία της συλλογικής
μας ψυχής μέσα
στην καταστρεπτική της
ροπή, μας
εμποδίζει να νοιαστούμε
όσο χρειάζεται
να βρούμε
τρόπους να σεβαστούμε
τον άνθρωπο "μέχρι ενός". Αυτό που κατά
βάθος ποθεί η ψυχή μας,
γιατί αυτός ο ένας, κάποια
στιγμή μπορεί να
είμαστε εμείς. Όπως
πάμε, αν δεν
βάλει το χέρι
του ο Θεός, θα καταστραφούμε
μέχρι ενός. Θα
μας "βοηθήσει" σε
αυτό η πρόοδος της
τεχνολογίας που αναπτύχθηκε κατακόρυφα
ενώ η ψυχολογική
ωριμότητα του ανθρώπου που χειρίζεται την τεχνολογία, έμεινε
σε νηπιακή κατάσταση,
πίσω στην εποχή
των σπηλαίων. Ο Γιουνγκ,
μας
λέει ότι "είναι
σαν να δώσαμε
με την τεχνολογία
σε ένα πεντάχρονο
παιδί, ένα όπλο
να το χειρίζεται
σαν παιχνίδι". Πεντάχρονα
παιδιά είμαστε οι
άνθρωποι σε ωριμότητα ψυχής και χαραχτήρα
και παίζουμε με
όπλο την τεχνολογία!
Η
τεχνολογία είναι ευλογία
όταν αναπτύσσεται παράλληλα
με την ανάπτυξη
της ψυχολογικής ωριμότητας του
ανθρώπου, την ευθύνη
του για σεβασμό
της ζωής μέχρι
ενός. Αλλιώς γίνεται
όπλο κατά του
σεβασμού της αξίας της
ζωής.
Από βιασύνη
για το χρονοδιάγραμμα των
σχεδίων μας ασεβούμε
στις ζωές των συνανθρώπων
μας μέσα
σε ομάδες "συμφερόντων" που
νομίζουμε πως είναι
ο πιο σίγουρος
και ασφαλής τρόπος
ζωής. Εκπαιδευόμαστε από
τα γεννοφάσκια μας
ότι μόνον αυτό
υπάρχει και μπερδεμένοι,
δεν μπορούμε
να σκεφτούμε τίποτε
άλλο καλύτερο. Όποτε
οι άνθρωποι θελήσαμε
να αλλάξουμε τον
κόσμο μας, επαναστατήσαμε ορμώμενοι
από θυμό ο οποίος διαιρεί
και όχι από
αγάπη και σεβασμό
στο κάθε πρόσωπο
που θα μας
ένωνε. Ο θυμός που μας
οδηγεί στην επανάσταση,
στην βία, χειροτερεύει
την κατάσταση. Και δεν λέμε να το καταλάβουμε!
Και
ήρθε ο Χριστός
που σεβάστηκε "μέχρι ενός" και
έγινε παράδειγμα αγάπης
και σεβασμού "μέχρι ενός". Συγχώρησε
τους εχθρούς του
πάνω στον σταυρό
για να μας
μάθει να αγαπάμε μέχρι τους
εχθρούς μας. Μέχρι αυτούς
που μας σταυρώνουνε!
"Μέχρι
ενός". Κατέρριψε το
δίκαιο της πλειοψηφίας,
αναζητώντας για να
στηρίξει το ένα
πρόβατο από τα
100 που έμεινε
μόνο του και
θα χανόταν σαν
αμελητέα ποσότητα. "Μέχρι ενός". "Ελευθέρωσες ημάς
εκ της κατάρας
του νόμου" μας
λέει ο ψαλμός. Ποιον
νόμο; Τον νόμο του δικαιώματος
του ενός ενάντια
στον άλλο, που είναι αποτέλεσμα
της αμαρτωλής ταύτισής
μας με το
περιβάλλον. Παλιά λέγαμε, "πως
πάνε οι στραβοί
στον άδη, ακολουθώντας
ο ένας τον
άλλο.
Ο
Χριστός μας προτρέπει
να υπακούμε και στον
άδικο ανθρώπινο νόμο (όπως έκανε και
ο ίδιος για να μας
δώσει το παράδειγμά
Του) από σεβασμό και αγάπη στους συνανθρώπους μας που τον
επιβάλλουν γιατί φοβούνται
να ακούσουν τον
νόμο της καρδιάς
τους, της συνείδησής
τους, που υπαγορεύει
τον "σεβασμό μέχρι
ενός". Σκοντάφτουν
στον εγωισμό τους. Εμείς όμως,
όσοι καταλαβαίνουμε και αγαπάμε τον
Χριστό σεβόμενοι τα
μαρτύριά Του, να μην καταδικάζουμε
κανένα στην ψυχή
μας επειδή τον
καταδικάζουν οι πολλοί
από αδυναμία ψυχής, ιδιοτέλεια, από
έλλειψη υπομονής και
αγάπης και απέμεινε
μόνος. Αυτά
μας λέει ο
Χριστός, η υπερκόσμια
Αρχή της ενότητας που
αντιβαίνει την
βία των κοσμικών
εξουσιών, την διαίρεση,
τον πόλεμο για
προνόμια. Και γέμισε ο
κόσμος "χριστιανούς" που στηρίζουμε την
ζωή μας στα
λάφυρα του αναμεταξύ
μας πολέμου προσαρμοσμένοι στους κανόνες
της αντιπαλότητας, αντίθετα
από το παράδειγμα
του Χριστού, πηγαίνοντας
στην καταστροφή "μέχρι ενός". Και κρατάμε
τον Χριστό για
καβάντζα, να μας
βοηθήσει όταν βρεθούμε
στην άκρη του γκρεμού
που βαδίζουμε.
Και
τώρα το παράδειγμα
που κάνει τα
πράγματα πιο χειροπιαστά:
Γνωρίζω
από παλιά μια
πολύ γλυκιά κοπέλα
και την περίπτωσή της. Μεγάλωσε με τη γιαγιά της χαρούμενα.
Όμως στο σχολείο τα πράγματα
ήταν αλλιώς. Η
καλή διάθεση των άλλων παιδιών
απέναντί της δεν
ήταν δεδομένη και έπρεπε
να μάθει να
την κερδίζει. Τα
κορίτσια της τάξης
της έπαιζαν ποδόσφαιρο,
την έβαζαν στην
άμυνα και αυτό δεν την
ικανοποιούσε. Γενικά δεν της
άρεσε το παιχνίδι
του ανταγωνισμού. Αλλά
επειδή υποχρεωνόταν να
παίζει για να
μην είναι μόνη, προτιμούσε
να βάζει γκολ
για να εκτονώνει
τον θυμό της. Εμεινε
αρκετά να κοιτάζει
τα άλλα παιδιά να
παίζουν, κουράστηκε, νευρίασε
και αποφάσισε να μπει
από μόνη της
στο παιχνίδι με
πείσμα και απόφαση
να βάλει όσα
γκολ χρειαζόταν για να
κερδίσει την θέση
της σαν επιθετικός
παίχτης. Νην υπέρ
πάντων η νίκη. Τα
γκολ. Τους
ξάφνιασε όλους με
τον τρόπο που
το επιχειρούσε. Κλωτσούσε, έβαζε τρικλοποδιές, έκανε
οτιδήποτε για να
αναχαιτίσει την δύναμη
των αντιπάλων της και να
κερδίσει γκολ. Στο τέλος
του παιχνιδιού, η
ομάδα της την
επευφημούσε που τους
χάρισε μεγάλη νίκη. Η βία,
η προσβολή, η
αδικία που δεχόταν
τα παιδιά της
άλλης ομάδας, ήταν
αδιάφορη στους νικητές, επειδή κέρδιζαν.
Το κέρδος άλλαξε
τον κανόνα. Παραμέριζε την
συνείδηση δικαίου στις
ψυχές. Το βλέπουμε
όλοι, αυτό γίνεται στην
κοινωνία. Άλλο
το δίκαιο της
ψυχής μας και
άλλο το δίκαιο
της ομάδας παιχνιδιού
ή του κοινωνικού
μας περιβάλλοντος. Στο
δίκαιο της ψυχής,
πρωταγωνιστεί ζωντανό το κάθε πρόσωπο που θεμελιώνει
το
δίκαιο στον πηγαίο σεβασμό
του εαυτού του, ο οποίος είναι
εντελώς ξένος από
τον εγωισμό. Το
πρόσωπο σέβεται τον
εαυτό του σαν
πρόσωπο, όταν είναι
σε επαφή με
την συνείδησή του
που το κάνει
να νοιώθει σπουδαίο
μέρος ενός αδιάτμητου
"όλου". Και
υπερασπίζεται αυτό το
αδιάτμητο "όλο" με
το να επιζητεί
την πραγμάτωση της
σπουδαιότητάς του μέσα από την
ικανότητά του να υπερασπίζεται τον
εαυτό του στο
πρόσωπο του άλλου,
μέσα σε αδιάρρηκτες
διαπροσωπικές σχέσεις σεβασμού.
Το
κορίτσι είχε προσπαθήσει να
συνδεθεί διαπροσωπικά με τα άλλα
παιδιά, αλλά είδε
ότι αυτά της
μιλούσαν από την
θέση που είχαν
στο ομαδικό παιχνίδι,
όπως είχαν δει να γίνεται
στο σπίτι τους.
Δεν μπορούσε να
καταλάβει γιατί τα
παιδιά είχαν χωριστεί
σε δυο ομάδες
και γιατί έπρεπε να
νικήσει η μια
την άλλη. Αυτό δεν
το καταλάβαινε. Η ψυχή της
χρειαζόταν να έρθει
σε επαφή, σε
διάλογο, κάνοντας παρέα με
ζωντανά πρόσωπα για
να νοιώσει καλά. Στις
ομάδες όμως δεν υπήρχαν ζωντανά
πρόσωπα σε διάλογο.
Δεν υπήρχαν ζωντανές
διαπροσωπικές σχέσεις. Υπήρχαν
μόνον πεθαμένα
πρόσωπα, πεθαμένες ψυχές
που έχουν εκχωρήσει
τον πηγαίο σεβασμό
του ενός προσώπου
στο άλλο, σε
έναν δευτερογενή σεβασμό που
τον αποκτάει κανείς
από την θέση
που έχει στην
ομάδα από την
συνεισφορά του στην
νίκη της με
χτυπήματα ενάντια στην
άλλη ομάδα ή
του προσώπου που
μπαίνει απέναντι. Για
όσο καθόταν και
κοιτούσε το παιχνίδι
αμέτοχα, είχε καταφέρει
να αποφύγει την αλλοτρίωσή της. Με την
γιαγιά της είχε
συνηθίσει σε μια
συνύπαρξη με αλληλοσεβασμό
των σκέψεων και
των συναισθημάτων τους.
Εδώ όμως υπήρξε
μια απαξίωση που
δεν την άντεξε
για πολύ. Έπρεπε
να βρει τρόπο
να κάνει τα
παιδιά να ενδιαφερθούν,
χωρίς να εκχωρήσει
τον αυτοσεβασμό της,
την αυθεντικότητά της,
να αποξενωθεί από
τον εαυτό της
όπως είχαν κάνει
τα άλλα παιδιά.
Αυτά είχαν πιαστεί
στην παγίδα να
πιστεύουν ότι με την
νίκη της ομάδας
τους θα επανακτούσαν
ότι είχαν παραχωρήσει.
Ανάλογα βέβαια με την
συμβολή του καθένα
τους στο να
καταφέρει η ομάδα να τον επιβάλλει, να
τον αρπάξει από
την άλλη ομάδα αυτόν τον σεβασμό. Πως
γίνεται να αρπάζεται
και να επιβάλλεται
ο σεβασμός
επιθετικά, αυτό, το
κορίτσι δεν το
καταλάβαινε. Η καρδιά
της αντιδρούσε στα
βιασμένα συναισθήματα των
νικημένων από την ήττα τους
και την υπεροψία
των νικητών.
Ήταν
προσβεβλημένη βαθιά. Πληγωμένη
και θυμωμένη. Ντρεπόταν να
αμύνεται στην επιθετικότητα
των άλλων παιδιών. Ήθελε να
την καταργήσει μαζί
με το επιθετικό
παιχνίδι της ομάδας. Δεν
την καθησύχαζε το ότι η
επίθεση που δεχόταν
στο παιχνίδι και
έπρεπε να αμυνθεί, δεν
ήταν προσωπική. Δεν
καταλάβαινε τι πάει
να πει το
απρόσωπο της ομάδας. Τι
καλό εξυπηρετούσε αυτή
η επινόηση. Μέσα
της, όσο
και να μην
κατάφερνε να το
εκφράσει συνειδητά, δεν υπήρχε
απρόσωπη συμπεριφορά, παρά
μόνον υπεύθυνη ή
ανεύθυνη συμπεριφορά.
Μπήκε στο παιχνίδι,
μόνον για να
τους κάνει να
το μετανιώσουν. Θα
πολλαπλασίαζε την καμουφλαρισμένη βία
τους στο έπακρον. Θα έβαζε και τον εαυτό
της σε μεγάλο
κίνδυνο τραυματισμού για
να τιμωρήσει την τάση της
αντιπαλότητας σε χαμένους
και κερδισμένους. Μόνον
αυτό της είχε
απομείνει, όπως νόμιζε.
Να δώσει ένα
γερό μάθημα στα
παιδιά που προτιμούσαν το
άδικο παιχνίδι από
μια ουσιαστική επικοινωνία
που ζητούσε αυτή και την
άφηναν μόνη. Όταν όμως με
μεγάλη βία κέρδισε
αυτήν την μεγάλη
νίκη που της
έφερε τον σεβασμό
στο πρόσωπό της
και την έκανε
κεντρικό πρόσωπο της
παρέας, της πέρασε
ο θυμός και
τα ξέχασε όλα
αυτά. Η ανώριμη
παιδική ψυχούλα της
ξεγελάστηκε εύκολα και
ξέχασε τις αξίες
για τις οποίες αγωνίστηκε. Σε αυτό
συντέλεσε το ότι
εκείνη την εποχή η
γιαγιά της με
την οποία ζούσε
τον αλληλοσεβασμό, είχε
απομακρυνθεί ξαφνικά από
την ζωή της
και την άφησε
ξεκρέμαστη, μόνη, πονεμένη,
χωρίς ψυχικό σύνδεσμο.
Όμως το
κακό που μεταμφιέζεται
σε καλό και μας
επιβραβεύει στηρίζοντας τον
εγωισμό μας για
να μας πάρει
μαζί του με
προνόμια ενάντια στους άλλους (όπως
έκανε τώρα με το κορίτσι)
θα έρθει η
στιγμή που θα
μας δείξει
το αληθινό του πρόσωπο και
θα μας πετάξει
στα τάρταρα του
άδη επιβραβεύοντας τον
εγωισμό και τα
προνόμια των άλλων
σε βάρος μας!!
Έτσι έγινε και με
το κορίτσι της
ιστορίας μας όπως
θα δούμε παρακάτω.
Το κορίτσι
δεν είχε την υπομονή,
την
δύναμη, την ωριμότητα
να κατανοήσει
την μεγάλη αξία
της άμυνας στις
επιθέσεις των άλλων με
στωικότητα. Θα την
καταλάβαινε πολύ αργότερα
στην ενήλικη ζωή της μέσα
από μεγάλο πόνο! Θα το
δούμε παρακάτω.
Πρώτα
να δούμε πως γίνεται
και παραιτούμαστε από
την προσπάθεια για
διαπροσωπικές σχέσεις ειλικρίνειας
σεβασμού και αγάπης
που αναζητεί η
ψυχή μας και
καταφεύγουμε στις ομάδες
που δημιουργούν αυτήν
την αναπόδραστη και
καταστρεπτική συλλογικότητα, όπως
μας την παρουσιάζει
ο Γιουνγκ:
"Κολλάμε" κάπου
με τον άνθρωπο
που σχετιζόμαστε κοινωνικά,
εργασιακά, συγγενικά, και μας χρειάζεται
χρόνος και προσπάθεια
να "ξεκολλήσουμε", να κατανοήσουμε και
να συμφωνήσουμε για να συνεχίσουμε
να τιμάμε και να σεβόμαστε ο
ένας τον άλλο. Ο
χρόνος είναι κομβικό
σημείο της σχέσης
σεβασμού. Το "δώσε
ημίν σήμερον" που
λέμε στο Πάτερ
ημών, αυτήν την
σημασία έχει. Να φροντίζουμε
κάθε φορά στον
παρόντα χρόνο την
ζωή μας, με
τρόπο που μας
επιτρέπει η εξέλιξη
της σχέσης σεβασμού
μεταξύ μας. Ο
μακροχρόνιος σχεδιασμός της
πρακτικής ζωής μας,
μας κάνει να θεωρούμε
τον χρόνο πολυτιμότερο
από την σχέση.
Έτσι, όταν "κολλάμε" στην
σχέση μας με
τον άλλο, καταφεύγουμε
σε τρίτα
πρόσωπα που τα
παρουσιάζουμε στο πλευρό
μας για να
πείσουμε τον άλλο,
τον φίλο μας, ότι
μαζί με αυτούς τους τρίτους,
απέναντί του υπερέχουμε
σε αριθμό, που
έχουμε την ίδια
γνώμη για το
θέμα μας, το
ίδιο συμφέρον θα
λέγαμε και "εσύ
με την γνώμη
σου μειοδοτείς, είσαι
λιγότερος, μικρότερης
σημασίας, άρα θα με
σέβεσαι περισσότερο από
ότι μπορώ να
σε σεβαστώ εγώ".
Αυτό είναι το
"δίκαιο της πλειοψηφίας". Σε αυτό
το σημείο, η πραγματική σχέση
τελειώνει μαζί με τον
σεβασμό μας στο
πρόσωπο του φίλου μας, του
συνεργάτη μας, του
συγγενή μας, του
γείτονά μας και
την θέση της
παίρνει η υποκρισία. Εκτός
και αν ο
φίλος μας αντέχει
την προσβολή μας
και παίρνει την
ευθύνη να αγαπάει και
για τους δυο
και να περιμένει
την κατανόησή μας
στον δικό μας
χρόνο, όποτε (και
αν) έρθει! Δύσκολο
και σπάνιο, αλλά
το έχω δει
να γίνεται και
αυτό.
Αυτόν
τον σεβασμό του
ενός προς τον
άλλο με αδιάρρηκτη σχέση σεβασμού μεταξύ μας
μέσα στον χρόνο,
αν είχαμε το θάρρος να τον υποστηρίξουμε να επαναλαμβάνεται απρόσκοπτα,
θα συνέθετε μια
διαφορετικού τύπου κοινωνία. Όμως
δεν συμβαίνει. Η σχέση προσβάλλεται
με την προσφυγή
του ενός σε τρίτα πρόσωπα
που μειώνουν τον
σεβασμό του στον
άλλο. Ο άλλος,
θα
ακολουθήσει το ίδιο και καταλήγουμε
να ζούμε σε
αντίπαλες ομάδες που
υποστηρίζουν θέσεις και
όχι αρχές σεβασμού. Μας λείπει
το ταπεινό φρόνημα
που χρειάζεται ο
σεβασμός και καταφεύγουμε για
αναπλήρωσή του να
αντλήσουμε σεβασμό από
την στέρηση του
σεβασμού των μελών
μιας αντίπαλης ομάδας,
ή αντίπαλο πρόσωπο
που δεν καταφεύγει
σε ομάδες. Το
βλέπουμε να συμβαίνει
συνεχώς στις κοινωνικές,
εργασιακές ή συγγενικές
μας σχέσεις.
Καταφεύγουμε σε ομάδα
για να δικαιωθούμε
ενάντια σε κάθε προσωπική
μας σχέση, που δεν αντέχουμε
να πάρουμε την
ευθύνη να
σεβαστούμε. Ο σεβασμός
μεταξύ των μελών
της ομάδας που
δημιουργείται σε τέτοια
βάση, προσπερνώντας
το πρόσωπο, δεν είναι
πηγαίος, αλλά κατασκευασμένος, ιδιοτελής,
ψεύτικος. Τον ακυρώνει
το κάθε πρόσωπο
που προσπερνούμε χωρίς
να το υπολογίσουμε, να
το σεβαστούμε. Τον
ακυρώνει ο σεβασμός
"μέχρι ενός" που
δεν καταφέραμε να πραγματώσουμε και είμαστε
χρεωμένοι σε
αυτόν νομοτελειακά.
Μας
χρειάζεται όπως μας
λέει ο Στέφεν
Κόβευ, σπουδαίος σύγχρονος
και διάσημος
παγκόσμια καθηγητής του μάρκετινγκ και
της ζωής, να
επικεντρωθούμε στην κάθε
μας σχέση όσο
χρειαστεί σε μια
διαδικασία κατανόησης. Να μπούμε
στην θέση του
άλλου σαν να
είμαστε αυτός ο
ίδιος και ακόμη
καλύτερα. Να δούμε
το θέμα και από την
δική του ψυχολογική
και πρακτική κατάσταση,
να εξηγήσουμε την
δυσκολία του μέσα μας, να τον πιστέψουμε,
να τον δικαιώσουμε.
Να αναγνωρίσουμε τις
δυσκολίες του που
είναι διαφορετικές από
τις δικές μας
και να κλάψουμε
για τους πόνους
του. Να
χαρούμε με τα
ταλέντα του που
ίσως μόλις διακρίνονται
και χρειάζονται την
ενθάρρυνσή μας για να αναπτυχθούν. Και στην συνέχεια
να βρούμε τρόπους
να του δείξουμε
την δική μας
κατάσταση με τιμή.
Αυτό είναι ένα
πολύ δύσκολο άθλημα
και δυστυχώς δεν είναι
στα μέτρα όλων μας. Νομίζουμε ότι
η διαφορετικότητα του
άλλου μας προσβάλει
και γι 'αυτό θα
όφειλε να έχει
την λογική, τις
ψυχολογικές και πρακτικές
ανάγκες που ταιριάζουν σε μας. Και
αφού δεν τις έχει,
οφείλει να σβήσει
από την συνείδησή
του τις δικές
του σκέψεις και
να ακολουθεί τις
δικές μας για
να μην μας
προσβάλει. Το ότι
αυτό προσβάλει τον
άλλο, δεν μας
αφήνει να το δούμε
ο θυμός μας
για το δήθεν
δικαίωμά μας στο χρονοδιάγραμμα των
σχεδίων της ζωής μας
που θα χρειαζόταν
να αναπροσαρμόσουμε στα
νέα δεδομένα στην
περίπτωση που θα
επιλέγαμε να σεβαστούμε την σχέσης μας.
Έχει σημασία η
ικανότητά μας να
διαχειριζόμαστε τον θυμό
μας και αυτό
είναι πολύ δύσκολο
όταν το εγώ
μας είναι υπερφίαλο.
Με
άλλα λόγια, λέμε
στον φίλο μας ότι αυτό
που καταλαβαίνουμε στην
δική μας πραγματικότητα έχει
μεγαλύτερη αξία από
αυτό που καταλαβαίνει
αυτός σαν ο άλλος
συμβαλλόμενος της σχέσης,
στην δική του
πραγματικότητα στον
παρόντα χρόνο! Του
λέμε ότι για μας, ο
παρόν χρόνος έχει
μεγαλύτερη αξία από
την σχέση μας
μαζί του. Του
λέμε ότι θέλουμε
να αρπάξουμε την
όποια ευκαιρία μας
δίνει την κάθε
στιγμή το περιβάλλον
μας για στήριξη
της ζωής μας
και τον εγκαταλείπουμε. Ο χρόνος
μας είναι δεσμευμένος
από το περιβάλλον
το οποίο ορίζει
αρχές και αξίες
της ζωής, στις
οποίες είναι ταγμένος
ο χρόνος μας,
και όχι από
την συνείδησή μας. Γι
'αυτό δεν έχουμε
να δώσουμε
στον φίλο μας
τον χρόνο και
την βοήθεια που
χρειάζεται από μας να
επεξεργαστεί και να
κατανοήσει το θέμα
που αυτός βλέπει
διαφορετικά από μας. Και ταυτόχρονα να
δώσουμε και στον
εαυτό μας χρόνο
για κατανόηση της
δικής του πλευράς.
Δεν έχουμε διαθέσιμο
τον χρόνο που
χρειάζεται η κάθε σχέση μας
για να υπάρχει,
γι 'αυτό δεν την
σεβόμαστε. Δεν σεβόμαστε
τον φίλο μας,
ή τον οποιονδήποτε
συνάνθρωπο διαφωνήσουμε. Δεν
σεβόμαστε τον
δικό του χρόνο στον
τρόπο κατανόησης,
ούτε τον εαυτό
μας στον δικό
μας χρόνο κατανόησης
του φίλου μας. Η
τιμή και ο
σεβασμός που παίρναμε
και δίναμε μαζί
ο ένας στον
άλλο πέθανε αν τον
παρόντα χρόνος
μας τον διεκδικεί
το περιβάλλον σε
αντίθετη κατεύθυνση από
τις ανάγκες της
σχέσης μας με
τον όποιον φίλο
μας. Τον θεωρούμε υποχρεωμένο
να μας καταλάβει
στον χρόνο και
τον τρόπο που ταιριάζει σε μας, σε
σχέση με το
περιβάλλον μας. Η
αξία της πραγματικότητας του
άλλου απορρίπτεται και
αυτό αυτόματα διακόπτει
την ζωντανή σχέση,
αφού μέσα μας
έχει μείνει ζωντανή
εγωιστικά μόνον η
ανάγκη υποστήριξης της δικής
μας αξίας, της
δικής μας ζωής, με τον
άλλο, τον φίλο
μας, νεκρό μέσα μας
και μέσα του,
μαζί με την
αξία του.
Μόνον η
παράταση του χρόνου
κατανόησης επάπειρον και
στις δυο πλευρές,
χωρίς προσφυγή σε
τρίτους, δίνει την
ευκαιρία της διερεύνησης
τρόπων προσέγγισης που
δικαιώνουν και υποστηρίζουν
την σχέση, τιμώντας
την αξία του
κάθε προσώπου. Την κρατάει
ζωντανή με διάρκεια,
με τιμή και
σεβασμό και στους
δύο συμβαλλόμενους που
έχουμε κάθε φορά.
Αυτό έχει την
δυσκολία του αλλά αξίζει.
Είναι όμως σε αντίθεση
με τον κόσμο
μας, με την
συλλογική ψυχή και φοβίζει
γιατί κοστίζει
ακριβά. Παρόλο αυτό
είναι κατορθωτό με
την βοήθεια του
Θεού. "Ζητήστε και
θα λάβετε".
Ο
σεβασμός αυτός τιμάει
την ζωή και
την κάνει όμορφη. Θα
μπορούσαμε να
ζούμε παράλληλα τέτοιες
σχέσεις τιμής και
σεβασμού με πολλά
πρόσωπα διαφορετικά που
πλουτίζουν την ζωή
μας, που και
αυτά τα άλλα
πρόσωπα μπορούν να
συνδέονται με τον
καθένα από τα
πρόσωπα των δικών
μας συνδέσμων χωρίς αυτό
να μας προσβάλει
καθόλου και να
μας φοβίζει. Η
μόνη προϋπόθεση σ 'αυτό
είναι να παίρνουμε
τον χρόνο μας
και να τους δίνουμε
τον δικό τους!
Έτσι δεν θα
χρειαστεί η εμβόλιμη
επιθετική παρουσία τρίτων
σε καμία από
τις διαπροσωπικές σχέσεις μας
που αποτελούν το
ανθρώπινο περιβάλλον μας.
Με
αυτόν τον βασικό
κανόνα δικαίου και
σε αυτή την
ηθική τάξη θα
μπορούσε να είχε χτιστεί και
η πρακτική και
οικονομική μας ζωή από
τα θεμέλια της.
Θα μπορούσε να
ήταν η βάση
του πολιτισμού μας.
Όμως δεν έγινε
έτσι. Χτίσαμε έναν "πολιτισμό" που
στηρίζεται πάνω στην
ατιμία, την ασέβεια
του προσώπου από
φόβο και εγωισμό. Επιμένουμε να
σκοτώνουμε το πρόσωπο
ο ένας του
άλλου, δηλαδή την διαφορετική
του αλήθεια από
την δική μας,
με την οποία
χτίσθηκε ο ψυχισμός
του. Δεν την σεβόμαστε
και δεν δίνουμε
τον χρόνο και
την βοήθεια ο
ένας στον άλλο που χρειάζεται
για να κατανοηθούν
και να γεφυρωθούν
οι διαφορές μέσα
σε ζωντανή σχέση.
Προδοθήκαμε από τον μεγάλο
εγωισμό μας που
δεν μπορέσαμε να πατάξουμε.
Ο εγωισμός που τον γεννάει
ο φόβος, διαλύει
την υπομονή στις
δυσκολίες και την επιμονή
στις αρχές της
αγάπης και της
ενότητας που είναι
έμφυτες στον άνθρωπο.
Όσο περισσότερο εγωισμό
και βία βλέπουμε να
εκφράζει ένας άνθρωπος,
τόσο περισσότερο έχει
φοβηθεί από μικρός.
Έχει τρομάξει ο
ίδιος πάρα πολύ
ή αυτοί που
τον ανάθρεψαν και
του μετάδωσαν τον
φόβο τους, μεταμφιεσμένο
σε επιθετικότητα ή
συστολή, δειλία. Και
τα δυο είναι
οι δύο όψεις
του ίδιου νομίσματος
και γεννήματα του
εγωισμού που γεννάει
ο μεγάλος φόβος
που συνήθως κρύβεται
επιμελώς αλλά είναι
η γενεσιουργός αιτία που
χτυπάει την συνείδηση
και την απομακρύνει
από το προσκήνιο
της ζωής. Την
παρακάμπτει. Ο
φόβος είναι ένα πολύ δυνατό συναίσθημα
που διαλύει τον
άνθρωπο, γι 'αυτό οφείλουμε σεβασμό
και αγάπη σε
όποιον μας επιτίθεται. Από φόβο
το κάνει και
ας μην το
ξέρει. Από φόβο
που γεννάει την
ανάγκη να αρπαχθεί
από την ζωή
ακόμη και με
τον πιο άγριο
τρόπο.
Αγαπημένοι μου συνάνθρωποι, ψυχούλες
μου, καρδούλες μου
ταλαίπωρες, πόση κατανόηση,
πόσο σεβασμό οφείλω
στις δυσκολίες σας
στους πόνους σας
και στην δυσκολία
που έχει η
ψυχή σας να
με καταλάβει να
με νοιαστεί. Και
πόση δύναμη μου χρειάζεται να
μου δώσει ο Θεός, παρόλο
αυτό, να μην
θυμώνω μαζί σας
και να σας
αγαπώ όλους χωρίς να
εξαιρώ κανένα! Αγαπημένοι μου
συνάνθρωποι, ψυχούλες μου,
καρδούλες μου ταλαίπωρες!
Απομακρυνθήκαμε από
την συνείδηση που μας ενώνει
αγαπητικά και δίνει
νόημα και αξία
στη ζωή, καταφύγαμε
να στηριχθούμε στα υλικά
πράγματα. Αναζητούμε την αξία μας
στην ποσότητα των
υλικών πραγμάτων που
αποκτούμε τα οποία πιέζουν
τον χρόνο μας
και τον αφαιρούν
από τον σεβασμό
του ενός προς
τον άλλο. Είναι
το χρήμα και
τα παράγωγά του
που θέλουμε η
ποσότητά τους να
ξεπερνάει την ποσότητα
που έχουν οι
γύρω μας. Θέλουμε
να δεσμεύουμε όσους
περισσότερους πόρους της
ζωής μπορούμε για τον εαυτό
μας και να
τους στερούμε
από τους άλλους
για να προκαλούμε
την ανάγκη τους,
να καταφύγουν σε
μας, με αντάλλαγμα
να στηρίζουν τις θέσεις μας
σε βάρος του
σεβασμού που οφείλουμε
στο κάθε πρόσωπο.
Έτσι δημιουργούμε τον
στρατό μας που θα
υποτάξει στις ορέξεις
μας ασεβώντας! Στην
ικανότητά μας αυτή στηρίζουμε
την αξία μας
και τον σεβασμό
στον εαυτό μας. Εξαγοράζουμε με
αυτά δύναμη για
να αναπληρώσουμε την τιμή μα
και τον
σεβασμό που θα
είχαμε αν δεν απαξιώνουμε
την πηγαία αξία
του κάθε προσώπου.
Αν δεν μας
είχε διαλύσει ο φόβος
που εκδηλώνεται σαν
εγωισμός.
Η υπέρμετρη
ανάγκη των υλικών
πραγμάτων, μετέφερε τον πρωτογενή σεβασμό
των προσώπων σε όσες
τέτοιες σχέσεις θα κάναμε,
σε έναν
άλλο δευτερογενή σεβασμό. Αυτός έχει απορρίψει
την ενότητα του "όλον" που
θα υποστήριζε μια
ζωντανή συνείδηση. Περιορίζεται
στην ενότητα των
μελλών της ομάδας
που καταφεύγουμε
με στόχο
να νικήσουμε χτυπώντας
τον σεβασμό στο
πρόσωπο των ανθρώπων
που είναι μέλη
μιας άλλης αντίπαλης
ομάδας ή μόνα
τους. Ο σεβασμός που
εισπράττει το κάθε
μέλος στην εγωιστικά στοχευμένη
ενότητα της ομάδας,
εξακολουθεί όσο τα
μέλη μοιράζονται αυτήν
την χαρά της
νίκης μέσα στην
ενότητά τους. Στην
ουσία ο εγωισμός
μας και οι
φόβοι μας, περιόρισαν
την ανάγκη μας
για την ενότητα
του "όλον", σε
αυτήν την επιμέρους ενότητα
που δίνει η
ομαδική νίκη από
την οποία κερδίζει
σεβασμό το
κάθε μέλος, ανάλογα
την προσφορά του σε χτυπήματα
που δίνει στον
σεβασμό αντιπάλων
προσώπων!
Μόλις η νίκη
της ομάδας αμφισβητηθεί από κάποιο
μέλος της με
αναφορά στο δίκαιο
της ηθικής του σεβασμού στα
πρόσωπα, το μέλος
αυτό αποβάλλεται από
την ομάδα και
τιμωρείται σαν να
έπραξε ιεροσυλία.
Γιατί η ενότητα
των μελών της
ομάδας που έχουμε καταφύγει
στο παιχνίδι ή
στον κοινωνικό, εργασιακό
ή συγγενικό
περιβάλλον, είναι η
αρχέγονη ανάγκη του
ανθρώπου για ενότητα
του "όλον", που
έχει αντικατασταθεί από
αυτήν την επιμέρους
ενότητα της ομάδας
και γι 'αυτό για
τα μέλη της έχει "θρησκευτική" θα
λέγαμε ιερότητα. Παρόλο που στοχεύει επιθετικά
να καταλύσει την
ενότητα του "όλον", παραμένει
ένα δείγμα ενότητας
που προσπαθεί να
ξεγελάσει την αρχέγονη
αυτήν ανάγκη της ψυχής μας!
Και
στην ομάδα του
κοριτσιού της ιστορίας
μας, θα υπήρχαν
ίσως κάποια παιδιά
που η ψυχή
τους θα αντιδρούσε
στην καταπάτηση της
ηθικής. Τη βία
που άσκησε το
κορίτσι, αλλά και
της γενικότερης βίας,
φανερής ή κρυμμένης
που ασκούν οι
ομάδες από την
φύση τους. Αλλά
από ένστικτο θα καταλάβαιναν ότι
η νίκη τους
έχει διαφθείρει και
έχει καταργήσει το
αίτημα της ηθικής
στις ψυχές. Η
νίκη που απολαμβάνουμε
μέσα στην ομάδα μας, στον
κοινωνικό μας οργανισμό, δεν
έχει μόνον την
καλή της πλευρά,
έχει και την
κακή της, την οποία όμως
οι νικητές δύσκολα
αντιλαμβάνονται. Το ίδιο και
η ήττα έχει και
την καλή της
πλευρά. Αλλά και οι ηττημένοι
δύσκολα την αντιλαμβάνονται. Τίποτε
δεν είναι μόνο
καλό ή μόνο
κακό. "Ουδέν κακό
αμιγές καλού". Αυτό
να μην το
ξεχνάμε: Το κακό, μπορεί
να είναι δοκιμασίες
που τις επιτρέπουν
οι συμπαντικοί νόμοι
του Θεού για
να ανοίξουν μέσα
μας τον δρόμο
της αγάπης.
Άκουσα
έναν παπά να
λέει στο εκκλησίασμα
πως ο τρόπος
για να ξεπεράσουμε
οι άνθρωποι την
απονιά μας, είναι
να πάμε σε
ένα νοσοκομείο για
να έρθουμε σε
επαφή με τον
ανθρώπινο πόνο. Παπά
μου, του απαντώ,
"εκατό ξυλιές σε
ξένο κώλο". Ο
άνθρωπος θα καταλαβαίνει
(ότι μπορέσει να
καταλάβει για την
απανθρωπιά του) μόνον
αν τον χτυπήσει
τον ίδιο προσωπικά
ή αρρώστια ή
άλλη αδικία και
συμφορά.
Οι
ομάδες δημιουργούνται για
να υποστηρίξουν τον
σεβασμό του καθενός
μέλους που δεν
κατορθώθηκε να υποστηριχθεί
μέσα του σε
διαπροσωπική σχέση. Για
να υπάρχει ο
ηθικός νόμος στην
καρδιά μας, χρειάζεται
να μπορέσουμε να
νοιώσουμε τον σεβασμό
μέσα μας για
τον εαυτό μας
και τους άλλους
από μόνοι μας, χωρίς
την επιβεβαίωση και
την στήριξη των
άλλων. Ακόμη και όταν
οι άλλοι μας
χτυπάνε, να τους
αγαπάμε όπως τον
εαυτό μας και
να το κάνουμε
πράξη με αυτοθυσία.
Όταν όμως η
ανάγκη μας να
μας σεβαστούν είναι
πολύ μεγαλύτερη από την
δύναμή μας αυτήν, δεν έχουμε
άλλον
τρόπο να νιώσουμε
σεβασμό
παρά στην
ομάδα που κάνει
την καρδιά
μας "καταφύγιο δολοφόνων" όπως
μας λέει ο Γιουνγκ. Αγαπάμε,
βάζουμε δηλαδή στην
καρδιά μας, όποιους
θέλουν να σκοτώνουν
τον σεβασμό στην
καρδιά αυτών που
δεν είχαμε την
επιμονή και την
υπομονή να καλλιεργήσουμε την
ικανότητά μας να τους σεβαστούμε. Δεν το σκεφτόμαστε
έτσι αυτό, γι αυτό
και δεν το
βλέπουμε για
κακό. Αντίθετα το
χαιρόμαστε που μας φέρνει
την νίκη και
απαγορεύουμε την κριτική
της νίκης μας
διά ροπάλου, για
να κατοχυρώσουμε τον κλεμμένο σεβασμό
από τους
άλλους που βάζει
απέναντι ομάδα μας.
Πολύ δε περισσότερο,
όταν η ομάδα σημαίνει επιπλέον
και συνεργασία
στην πρακτική επιβίωση.
Το κορίτσι της
ιστορίας μας εκείνη
τη στιγμή, δυσκολευόταν
να υπομένει και
να περιμένει τον
σεβασμό τον άλλων τον
οποίο είχε δει
να προκύπτει φυσικά
και αυτόματα και
τον είχε εκτιμήσει
στην σχέση της
με την γιαγιά
της αλλά δεν
ήξερε πως να τον διεκδικεί.
Η ζωή θα της το
φύλαγε να της
το διδάξει αργότερα,
στην ενήλικη ζωή
της, με πολύ
άγριο τρόπο. Ο Δημόκριτος
μας λέει
ότι "Για τους
ανόητους δεν είναι
η λογική αλλά
η συμφορά" που
τους δείχνει τον
δρόμο. Το κορίτσι
ήταν μια ανόητη,
αδοκίμαστη, πριν
την συμφορά που θα την εύρισκε πολύ
αργότερα. Και σαν
ανόητη τώρα μπορούσε
να χαίρεται τα κλειστά
στόματα στο παιχνίδι που δεν τολμούσαν
να μιλήσουν για
την βία και
να αμφισβητήσουν την
νίκη της. Ασυνείδητα,
είχε κάνει την
καρδιά της καταφύγιο
δολοφόνων που μαζί
τους, πείστηκε να μην την
ενδιαφέρουν οι πεθαμένες
καρδιές των μελών της
νικημένης ομάδας από
τον πόνο της
στέρησης του σεβασμού
που αναζητούσαν και
ήταν το θέμα
του παιχνιδιού. Ούτε
οι πεθαμένες καρδιές της
δικής της ομάδας από
έλλειψη συμπόνιας στον
ανέκφραστο πόνο της ομάδας
που νίκησαν άγρια. Είχε
ξεχάσει τον "σεβασμό στο
όλον" που ήθελε
να υπερασπιστεί αρχικά
και τώρα καταπατούσε
απαξιώνοντας το πρόσωπο
του καθένα που είναι μέρος
του "όλον". Δεν
άντεχε να είναι
μόνη και παρασύρθηκε
να βολευτεί βάζοντας
στην καρδιά της
την παρέα των
παιδιών που την
έκαναν ηρωίδα γιατί
τους είχε βοηθήσει
να σκοτώσουν μαζί
τον αυτοσεβασμό άλλων παιδιών
που είχαν βάλει
απέναντι. Έτσι ξέχασε
να ενδιαφέρεται όπως
πρώτα να
μπει στην θέση
της άλλης πλευράς
και να καταλάβει
πως νιώθει η
καρδιά των ανθρώπων
όταν χάνεται η
ελπίδα να κερδηθεί
ο σεβασμός που
ποθούμε όλοι. Είχε
χάσει τον αυτοσεβασμό
της, αλλά δεν
το καταλάβαινε ώσπου
να έρθει το
πλήρωμα του χρόνου,
που η ζωή
θα της τον
ξαναθύμιζε με πολύ
οδυνηρό τρόπο.
Η
προσαρμογή μας στον
κόσμο μας, αδυνατίζει
στον καθένα μας
σε ένα βαθμό τον σεβασμό
στον εαυτό μας,
πολύ περισσότερο όταν
αυτός ο σεβασμός
στον εαυτό μας
είναι κάπως αδύναμος
μέσα μας από
την αρχή της
ζωής. Σε τέτοιες
περιπτώσεις ελλιπούς σεβασμού
στον εαυτό μας
από μας, η
καταφυγή σε ομάδες
φαντάζει σωτήρια. Η
ομάδα υπόσχεται σεβασμό
μέσα από την
νίκη, ο οποίος
όμως είναι κλεμμένος
από την ήττα
που φέρνει στους αντίπαλους. Στις
ομαδικές νίκες, όταν
κερδίζει σεβασμό η μια πλευρά
τον χάνει η
άλλη και αυτό αποτελεί ύβρη
στην αρχέγονη ενότητα
του "όλον" η
οποία αποτελεί δομικό
στοιχείο της ψυχής μας που
είναι καταγεγραμμένο στην
συνείδηση. Πληγώνουμε την
ψυχή μας χωρίς
να το αντιλαμβανόμαστε όταν
παρακάμπτουμε την συνείδησή
μας και αυτή
η πληγή αιμορραγεί
μέσα μας. Είναι μια
εσωτερική αιμορραγία που
δεν φαίνεται. Ένας
αργός θάνατος. Παρακάμπτοντας την
συνείδηση, μπορούμε να αδιαφορούμε που πολλές
φορές σκοτώνουμε
σαν οντότητα
την άλλη πλευρά,
αρπάζοντας βίαια και
πονηρά τον σεβασμό
από αυτήν για να τον
προσφέρουμε στον εαυτό μας, ενώ
ξέρουμε πως δεν
είναι γνήσιος. 'Όταν
βιαζόμαστε να αποσπάσουμε
τον σεβασμό των άλλων και δεν
καταδεχόμαστε το ρίσκο
πολλών αποτυχιών που
μας περιμένει μέχρι
να αποκτήσουμε την ικανότητα
να
τον εμπνέουμε, δεν στεκόμαστε
να ψιλοκοσκινίσουμε τα
πράγματα. Και τον
ψεύτικο περιστασιακό σεβασμό
των άλλων που
μόλις αλλάξουν οι
ισορροπίες δυνάμεων θα
μας προδώσει, για
όσο υπάρχει, τον
εννοούμε γνήσιο, όσο
καταφέρνουμε να αποσιωπάται
η ψευτιά του,
με σκοτωμένη την
ψυχή αυτών από
τους οποίους τον
αποσπάσαμε επιθετικά. Αυτούς
τους δολοφόνους που
μαζί τους σκοτώνουμε
την ψυχή και την ζωή των αντιπάλων
μας, αυτούς αγαπάμε,
βάζουμε στην καρδιά
μας. Γι 'αυτό ο
Γιουγκ μας λέει
ότι η καρδιά
μας γίνεται καταφύγιο
δολοφόνων! Με αυτόν τον
τρόπο γίνεται.
Αν
ο πηγαίος σεβασμός
στον εαυτό μας
δεν ήταν μέσα
μας στους πολύ
περισσότερους ανέλπιδα ελλιπής, θα
είχαμε μια κοινωνία
ανοικτή στην επικοινωνία
του σεβασμού με
διαπροσωπική ευθύνη, η
οποία θα αναλάμβανε
και την λειτουργία
της πρακτικής ζωής
μας και δεν θα
συγκροτούσαμε ομάδες αντιπαλότητας για
να κερδίσουμε τον
σεβασμό και την
ζωή μας σε
βάρος ο
ένας του άλλου.
Στην
ουσία, η ομάδα
καταργεί το, από
τα πριν μέσα μας, καταργημένο
πρόσωπο, που είναι
ο μόνος φορέας
συνείδησης της ευθύνης
της ζωής. Της
ηθικής. Η
αξία και ο
σεβασμός που δίνουμε στην
αλήθεια του δικού μας
προσώπου και στην αλήθεια
των άλλων σαν
πρόσωπα μοναδικά, εγκαθίσταται
στην ψυχή μας
στην τρυφερή μας
ηλικία όταν έχουμε
δεχθεί πολύ σεβασμό,
από το τότε
πρόσωπο που κυριαρχεί
στη ζωή μας,
μας φροντίζει και
αυτό το πρόσωπο
είναι πολύ ευγενική
ψυχή για να
προκαλέσει και τον
δικό μας σεβασμό
στο πρόσωπό του.
Σε αντίθετη περίπτωση,
ο φυσικός νόμος
της συνείδησης του
προσώπου κοιμάται μέσα
μας και παίρνει
την θέση του ο "ηθικός
νόμος της πλειοψηφίας" που
δημιουργούμε με ομάδες
αντιπαλότητας. Πρόκειται για την
ανηθικότητα της πλειοψηφίας, που διαιρεί,
κομματιάζει την αρμονία
του όλον.
Και στις
δυο αντίπαλες ομάδες
του παιχνιδιού που
έπαιζε η μικρή της
ιστορίας μας, όσα
παιδιά ήταν πιο
ευαίσθητα και η
καρδιά τους αντιδρούσε
στο ανήθικο του
πράγματος, ήξεραν
ότι αποτελούσαν μειοψηφία
της ομάδας τους
και ένιωθαν ότι
αν εκφράσουν την
δυσφορία τους, η
πλειοψηφία της αρχηγού
θα τους έθετε
εκτός παιχνιδιού και
ζωής. Ο νόμος
της πλειοψηφίας ορίζει
ότι μόνον με
πεθαμένη καρδιά, προσαρμοσμένη
στο περιβάλλον μένει
κανείς στο παιχνίδι
της ζωής. Το
κορίτσι έτσι μάθαινε
ότι στον κόσμο
μας ήταν ανέφικτο
να εκφράσει
κανείς την δυσαρέσκειά
του ή γενικότερα
την γνώμη του,
να σεβαστεί τον
εαυτό του, την
προσωπική του αλήθεια,
χωρίς την ανάγκη
να την επιβάλει.
Αυτό θα μπορούσε να
γίνεται μόνον με
διαπροσωπικές σχέσεις που τις
έχουμε απαρνηθεί.
Στις ομάδες, το
να εκφράζεται κανείς
ήταν μόνο προνόμιο
των νικητών και
φυσικά δικό της
που το κέρδισε
με την βία. Κάπως έτσι
δημιουργείται και ορίζεται
η συλλογική ψυχή,
η οποία κατά
τον Γιουνγκ κάνει
την καρδιά μας "καταφύγιο δολοφόνων", αφού
βάζουμε στην καρδιά
μας (αγαπάμε) αυτούς που
σκοτώνουν τον σεβασμό
στο πρόσωπο των
αντιπάλων μας.
Αλλιώς
δεν ζεις, μας
λένε οι "προσαρμοσμένοι" με
μιαν αναισθησία
που δεν την
αντιλαμβάνονται. Αλλά
μήπως και έτσι
ζεις; Είναι ζωή
αυτή με "ντροπιασμένη την
καρδιά μας" όπως θα
έλεγε ο Καζαντζάκης,
που την έχουμε
καταντήσει "καταφύγιο δολοφόνων" κατά
τον Γιουνγκ; Αλλά για
να μπορέσει να
νοιώσει κανείς την
ντροπιασμένη καρδιά του,
πρέπει πριν να την έχει
σεβαστεί. Όμως αυτή
η αίσθηση σεβασμού είναι
δώρο που μας
χαρίζεται από την ζωή και
δεν είμαστε όλοι
τυχεροί σε αυτό
ταυτόχρονα. Δεν έχουμε
όλοι το δώρο εξαρχής για
να μπορούμε να
σεβαστούμε όλοι την
καρδιά μας ταυτόχρονα, και
μαζί και τις
καρδιές των άλλων.
Έτσι είμαστε
οι άνθρωποι δυστυχώς. Γι 'αυτό
χρειάζεται να συγχωρούμε.
Να δείχνουμε τουλάχιστον
επιείκεια! Να μάθουμε
να διαχειριζόμαστε τον
θυμό μας και
να δεχόμαστε τον
πόνο με καρτερία.
Μπορούμε να αναρωτηθούμε:
Πόσο είμαστε "προσαρμοσμένοι" στο
περιβάλλον μας; Και
πόσο κακό κάνει αυτή
η χωρίς τον ανοικτό συνεχή
διάλογο προσαρμογή μας
που καταργεί την
ηθική συνειδησιακή τάξη
του προσώπου; Θα λέγαμε
ότι κάνει το
ίδιο κακό, όσο και η
επιθετική μας απάντηση
σε αυτό, όταν
δημιουργούμε ομάδες
αντίδρασης σε αυτήν
την κακή κατάσταση,
επιτρέποντας να εισέλθουν
μέσα μας ίδιες
κακίες με αυτές
στις οποίες θέλουμε
να πατάξουμε. Τα
κέρδη στην πρώτη περίπτωση
και ο
θυμός στην άλλη, τραβούν
την προσοχή μας
από την καρδιά
μας και δεν
προσέχουμε, δεν αντιλαμβανόμαστε, ότι
βάζουμε μέσα δολοφόνους
της ζωής, της
περιουσίας της υπόληψης,
της τιμής της αξιοπρέπειας, άλλων ανθρώπων.
Το
κορίτσι του παραδείγματός
μας έζησε την εξουσία
της στο παιχνίδι
για κάποιο
καιρό και το
κύρος που της
έδινε. Συνεργαζόταν, ήταν
αλληλέγγυα, αγαπούσε τα
παιδιά της ομάδας της που
την αγαπούσαν
και αυτά, επειδή μαζί
της άρπαζαν τον σεβασμό
των ψυχών από
κάποια παιδιά που είχαν
αντιπαραταχθεί. Η αποδοχή του
ανταγωνιστικού παιχνιδιού
και ο σχηματισμός
των ομάδων για
την χαρά της
επιβολής, είχαν κάνει
την καρδιά τους
καταφύγιο δολοφόνων, χωρίς
να το καταλαβαίνουν
για να τους
ενοχλήσει αυτό.
Όμως για κακή ή
καλύτερα καλή τύχη της
κοπέλας, καθώς μεγάλωνε,
όχι πια στο
παιχνίδι, αλλά στο
άμεσο περιβάλλον της
ζωής της, ήρθε
κάποιος με την
ίδια με την δική της παλιά
εκείνη διάθεση
να νικήσει, να
επιβληθεί, χωρίς να
γνωρίζουμε τι τον έκανε τέτοιο. Με ανάλογες κλοτσιές
και τρικλοποδιές έβαλε
γκολ και επιβλήθηκε
στην εκτίμηση των
κοινωνικών συμπαικτών της.
Κατέβασε και άλλους
νεόφερτους παίχτες στο γήπεδο
της ζωής της
για να της
βάλουν ατελείωτα γκολ.
Θεμελίωσαν την νίκη
τους πάνω στον
οντολογικό, τον κοινωνικό
της θάνατο, που λίγο
απείχε από τον
βιολογικό! Οι κανόνες
βίας, ήταν ακριβώς
ίδιοι με αυτούς που το
ίδιο το κορίτσι
σαν παιδί είχε
επιβάλει στο παιχνίδι του
σχολικού της περιβάλλοντος και
τότε συνήθισε να
μην την ενοχλούν. Τώρα, έτρωγε
συνεχώς γκολ και η
ντροπή, η ενοχή
και ο θυμός
την ρήμαζαν. Όπως κάθε
περιβάλλον, κάθε ομάδα,
σε κάθε
περίπτωση, έτσι και
το νέο περιβάλλον
της ζωής της
κοπέλας λειτούργησε με τον αναπόδραστο και καταστρεπτικό "αχαλίνωτο νόμο
της συνεκτικής λειτουργίας
της συλλογικής ψυχής" όπως
το ονομάζει ο Γιουνγκ. Στήριζε τον
νεοεμφανισθέντα που είχε
αφομοιωθεί στους
καταστρεπτικούς νόμους της
συλλογικότητας, αποφασισμένος να επιβληθεί.
Η κατακόρυφη βία
των γκολ που
έβαζε, θα εξαγόραζε
με σεβασμό στο
πρόσωπό του τα
μέλη του περιβάλλοντος
της κοπέλας που λίγο – λίγο
όλοι θα συντάσσονταν
στην δική του
επιρροή και θα
γινόταν το δικό
του περιβάλλον. Οι
συμπαίχτες του, παλιοί
φίλοι του κοριτσιού
μας, μαζί με
την
χαρά να είναι
κανείς με τους
νικητές, επιπλέον θα
κέρδιζαν την πρακτική
τους επιβίωση. Αυτό
το επιπλέον, ισοπέδωνε
εντελώς την αντίστασή
τους στην βία.
Ο
νεοεμφανισθείς είχε καταφέρει
να έχει στην εποπτεία του
τα πρακτικά μέσα
επιβίωσης, τους πόρους
της οργανωμένης ζωής
και όριζε υπηρεσίες
και θεσμούς. Τώρα
το έπαθλο των
μελών της ομάδας
του θα ήταν
η ίδια η ζωή και
η ήττα θα
ήταν η ένδεια,
η καταστροφή, ο
θάνατος. Όποιος
αρνιόταν να συνταχθεί
στο περιβάλλον του,
στην ομάδα του
χτυπώντας τους αδικημένους
από αυτόν, θα πέθαινε
στην απομόνωση, χωρίς
δουλειά, σπίτι, οικογένεια,
φίλους, περιουσία, τα οποία όλα
είχαν τεθεί υπό
την κυριαρχία του. Είχε πατάξει
κάθε αντίσταση. Ποιος
τολμάει να μιλήσει
για αλήθεια και ηθική όταν
έχει να αντιμετωπίσει
τον θάνατο και βασίζεται στον
μικρό ή
ανύπαρκτο σεβασμό στον
εαυτό του, για
να σταθεί να
αφουγκραστεί τον έμφυτο
πόθο της ψυχής
για την αρμονία
της ζωής που
του ζητάει να
την υπερασπιστεί!
Η κοπέλα ήταν
μόνη και φαινόταν καταδικασμένη
σε θάνατο από
τον κανόνα του
παιχνιδιού της ζωής που έβαλε
ο νέος αρχηγός
στηριγμένος στην καταστρεπτική
αναπόδραστη δύναμη της
συλλογικής ψυχής. Έσπαζε
το κεφάλι της
να βρει τρόπο πρώτα
να καταλάβει αυτόν
τον καταστρεπτικό νόμο
της συνεκτικής λειτουργίας
της συλλογικής ψυχής που
έβλεπε και έπειτα
να δει πως
μπορεί να τον
σταματήσει. Να σταματήσει
αυτό που μηδένιζε κάθε
δίκαιο το
οποίο πηγάζει αποκλειστικά
από την ζωντανή
συνείδηση του κάθε
προσώπου ξεχωριστά και μπορεί να
καταφέρει την κατανόηση και σύνθεση
των διαφορών. Έσπαζε
το κεφάλι της να σταματήσει
αυτή την ίδια καταστρεπτική λειτουργία
της συλλογικότητας που
κάποτε στο ποδόσφαιρο
της είχε προσφέρει
ανάπαυση σαν νικήτρια.
Και τώρα γύρισε
εναντίον της και
ζητούσε την καταστροφή
της. Στην απομόνωση
που της επεβλήθη
ευτυχώς δεν ήταν
εντελώς μόνη. Βρέθηκε
κοντά σε ένα
άλλο απομονωμένο άνθρωπο
που αγωνιζόταν και αυτός (στην
αρχή ασυνείδητα και
μετά συνειδητά) να ξεφύγει
από επιβολή της
καταστρεπτικής συνεκτικής και
αναπόδραστης δύναμης της
συλλογικότητας. Την παραδειγμάτιζε και
την ενθάρρυνε η
επιμονή του σε
αρχές και αξίες. Έκανε και άλλους
φίλους πολύ
σπουδαίους ανθρώπους που
την στήριξαν μέσα
από τα βιβλία
τους που διάβαζε.
Κυρίως το Ευαγγέλιο. Μετά
από μεγάλο αγώνα
μέσα της, κατάληξε
ότι το
μόνο που της
απόμενε πια να
επικαλείται την αξία
του, ήταν το δίκαιο
του προσώπου, το
οποίο κάποτε
το επιζήτησε,
αλλά ήταν αδύνατη
να το υποστηρίξει
και το
καταπάτησε. Τώρα όμως,
όπου και να
γύριζε την ματιά
της τα πρόσωπα
ήταν
ανέλπιδα νεκρά. Είχαν
μεταλλαχθεί σε εξαρτήματα
του περιβάλλοντος του
νέου αρχηγού. Αναζητούσε
έστω και μια
ακτίνα φωτός στο
βάθος του τούνελ
που βρισκόταν, αλλά
τίποτε. Μαύρη μαυρίλα.
Πέρασε
κοντά την μισή
της ζωή ακινητοποιημένη μέσα
στην πίκρα και
την απογοήτευση που
την πότιζε η
κατάργησης κάθε δικαίου,
ώσπου άρχισε να
βλέπει ένα αμυδρό
φως στο βάθος του τούνελ
που όσο το
κοιτούσε προσεκτικά και
του αφιερωνόταν ολοκληρωτικά, σιγά – σιγά μεγάλωνε
και φώτιζε τον
νου της. Σκέφτηκε:
Ο νόμος της
συνεκτικότητας στην λειτουργίας
της συλλογικής ψυχής,
προσδιορίζεται επιθετικά. Σημαίνει θάρρος,
γενναιότητα να βάζεις
γκολ. Αυτό δεν μπορούσε
να το αλλάξει.
Αυτό που
μπορούσε να αλλάξει
η κοπέλα, ήταν το είδος του
γκολ. Θα μπορούσε
αντί να βάζει
γκολ εγωισμού με
κλοτσιές και τρικλοποδιές, να
βάζει γκολ καλοσύνης,
αγάπης, σεβασμού και
να συνεχίζει να είναι γενναία.
Αυτό και
αν χρειάζεται γενναιότητα!
Έβλεπε τον Χριστό
πάνω στον σταυρό
και της κοβόταν
τα πόδια. Πως να ακολουθούσε
τον δρόμο της
καλοσύνης Του
με την οποία
σεβάστηκε και συγχώρησε
μέχρι τους εχθρούς
Του πάνω στον
σταυρό;!! Λιποθυμούσε, έχανε
τις αισθήσεις της
στην θέα του
μαρτυρίου Του. Όμως το
φως που ερχόταν
από το τούνελ
όλο και μεγάλωνε
και φώτιζε περισσότερο
το μυαλό της.
Θυμήθηκε την διαβεβαίωσή
Του "ότι
ζητήσετε θα σας
το δώσει ο
Θεός αν λειτουργείτε με
τα παραγγέλματα αγάπης
που σας αφήνω".
"Ζητήστε και
θα λάβετε". Θα ζητούσε
τη φώτισή Του και
την φώτιση των
ανθρώπων του περιβάλλοντός που
την πολεμούσε και την προστασία Του να μην
περάσει μαρτύρια. Ήταν βέβαιη
πως θα τα
είχε και τα δυο.
Και την φώτιση
και την προστασία,
γιατί ο Χριστός
δεν είναι ψεύτης
και θα τηρούσε
την υπόσχεσή Του. Ποια
ήταν τα παραγγέλματά
Του; Να νικήσουμε
τον κόσμο διά
της αγάπης. "Έχετε
θάρρος γιατί εγώ
νίκησα τον κόσμο",
μας είπε. Και δεν
εννοούσε ότι νίκησε
τους ανθρώπους. Αυτούς
μας αγαπούσε και μας
αγαπάει. Εννοούσε ότι
νίκησε το
κοσμικό φρόνημά τους. Δηλαδή
νίκησε την συνεκτική, καταστροφική
και αναπόδραστη δύναμη
της συλλογικότητας όπως την
ονομάζει ο Γιουνγκ. Απόδρασε
από αυτήν, από
την στιγμή που
στην έρημο ο
διάβολος του χάριζε
όλα τα βασίλεια
του κόσμου που είναι δικά
του λόγω της αναπόδραστης
δύναμης της συλλογικής
ψυχής που διαιρεί
και καταστρέφει και
είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας
μας, να αναλάβουμε
την ευθύνη μας
σαν πρόσωπα απέναντι
σε πρόσωπα. Του
τα χάρισε να
γίνει αρχηγός τους,
ένας σημερινός πλανητάρχης,
του οποίου η
βασιλεία, όπως κάθε
βασιλεία, θα σήμαινε υποταγή,
καταδίκη της προσωπικής
έκφρασης της ζωής.
Ο Χριστός μας, αρνήθηκε
όλα αυτά
τα βασίλεια, για
να υποστηρίξει με
το αίμα Του την μοναδική
αξία του κάθε
προσώπου στο οποίο
εκφράζεται η ζωή!
Ο Χριστός δεν
θα έβαζε γκολ
με τον κανόνα
της καταστροφικής αυτής
δύναμης της συλλογικής
ψυχής. Θα φώτιζε
τον δρόμο της
απόδρασης από αυτήν
την αναπόδραστη δύναμη
της συλλογικότητας. Αυτό
μας λέει πόσο τεράστια
ήταν μέσα Του η δύναμη του
δικαίου της
συνείδησης του προσώπου,
που δεν επέτρεπε
την υπαναχώρησή του στην αντιπαλότητα
των ομάδων, την
ρήξη, την διαίρεση,
το κομμάτιασμα του
αδιαίρετου, τη μεταξύ
μας ενότητα και
αγάπη. Σεβόταν μέχρι
ενός και υποστήριξε
την δύναμη του
δικαίου της συνείδησης
του προσώπου, σαν
συνεκτική στην μεταξύ
μας αγαπητική διάθεση,
μέχρι ενός. Αυτό
που κάνει το
παράδειγμά του μοναδικό,
είναι αυτό το "μέχρι ενός". Έψαχνε να στηρίξει το
ένα πρόβατο από
τα 100 για
να δώσει
το παράδειγμα κατάργησης
της έννοιας της
αμελητέας ποσότητας και
το δίκαιο της
πλειοψηφίας ή της
αυθεντίας. Να στηρίξει
τον σεβασμό "μέχρι ενός". Σεβασμός
και στους εχθρούς
μας μάς παράγγειλε.
Σεβασμός "μέχρι ενός".
Η
κοπέλα θα προσπαθούσε με την βοήθεια
του Θεού και
μόνον, να
παρακάμψει την αναπόδραστη
δύναμη της συλλογικής
ψυχής. Δεν θα
δημιουργούσε ούτε ομάδες
να χτυπήσει την
αδικία της γιατί
η αδικία δεν
χτυπιέται με τον
πόλεμο, την αντιπαράθεση
που διαιρεί. Αδικία
είναι η ίδια
η διαίρεση που
σκοτώνει την αγάπη.
Δεν θα έκανε
ομάδα ούτε για να
παρηγορούνται μεταξύ τους
οι αδικημένοι όπως
έλεγε, γιατί και
αυτό θα προκαλούσε
υποψία και φόβο. Θα
αντιμετώπιζε την αδικία
με το να
σταθεί έξω από
την καταστροφική επίδραση
οποιασδήποτε ομάδας απαρνούμενη
τα οφέλη της. Τον καθένα
που θα έπαιρνε
μέρος στην ζωή
της, η
καρδιά της θα τον δεχόταν
και θα τον τιμούσε
σαν σεβαστό, ξεχωριστό
πρόσωπο, μοναδικό και
ανεπανάληπτο άσχετα από
την κοινωνική ομάδα
που υποστήριζε και
υποστηριζόταν αυτός εργασιακά,
συγγενικά, κοινωνικά. Θα τον άφηνε
ελεύθερο να αντιμετωπίσει
την ίδια όσο
ήθελε με την
κάλυψη της ομάδας
του ή όχι,
στηριγμένη στην πίστη
της ότι ο
Θεός θα την
προστάτευε όπως Του
είχε ζητήσει. Αντί να
χρειάζεται να αποδείξει
την αξία της
σε σύγκριση με
τους άλλους, θα
συγκέντρωνε τις δυνάμεις
της να αποδεικνύει
στον εαυτό της
ότι μπορεί να ξεπερνάει κάθε
μέρα, τον χθεσινό
εαυτό της στην
καλοσύνη και στην
προσφορά κατανόησης, σεβασμού
και αγάπης! Ήξερε
ότι αυτό δεν
είναι καθόλου εύκολο,
μα η πίστη
της στην βοήθεια
του Θεού ήταν
μεγάλη.
Για
την κοπέλα της ιστορίας μας, αυτός ήταν
ο μοναδικός τρόπος απόδρασης
από τον αναπόδραστο
καταστροφικό και αχαλίνωτο
νόμο της λειτουργίας
της συλλογικής ψυχής,
όπως τον κατονομάζει
ο Γιουνγκ. Ο
μοναδικός τρόπος που
έχει να προσφέρει
τα πιο υπέροχα
και μοναδικά γκολ
της ζωής. Τα
πιο παλληκαρήσια. Τα γκολ
της αγάπης!
Στην
ουσία αυτό που
έχουμε να νικήσουμε
οι άνθρωποι, δεν
είναι τους άλλους
ανθρώπους, είναι τον
ίδιο τον εαυτό
μας. Την απονιά
μας την απανθρωπιά
μας. Την σκληρότητα
της φοβισμένης καρδιάς
μας, τον εγωισμό
μας. Να νικήσουμε
τους φόβους μας
που έχουν την
ρίζα τους στην
έλλειψη αξίας του
εαυτού μας που
στερούμαστε χωρίς να το ξέρουμε.
Ναι, δεν το
ξέρουμε ότι έχουμε
ελλειπή αξία του
εαυτού μας, όταν
γεμάτοι εγωισμό επιχειρούμε
να αρπάξουμε την
θέση και τα
πράγματα του άλλου
για να πάρουμε
αξία από αυτό
και να νοιώσουμε
καλά. Μπορεί
την θέση και τα πράγματα
του άλλου να μην τα
παίρνουμε εμείς οι
ίδιοι κατευθείαν. Αλλά
να βοηθάμε άλλους
να τους τα
πάρουν κακολογώντας το
θύμα και ενισχύοντας
με πολλούς τρόπους την
επίθεση που του
κάνουν. Αυτό το
κάνουμε για να κερδίσουμε την
αναγνώριση και τα
συνεπακόλουθα από τους
πρωταρχικούς άρπαγες. Γιατί
σε αυτή την
βάση χτίζεται και
η πρακτική και
οικονομική μας ζωή!
Βοηθάμε
άλλους να σώσουν
τα προσχήματα έλλειψης
αξίας του εαυτού
τους και έτσι κερδίζουμε και
εμείς προσχήματα για
την έλλειψη άξιου
εαυτού να υπερασπιστούμε την
αλήθεια. Κουκουλώνουμε ο ένας
του άλλου τα
τραύματα και τα
αφήνουμε κρυμμένα να
αιμορραγούν και σαπίζουμε. Είμαστε όμως
δικαιολογημένοι γιατί γεννιόμαστε,
ανοίγουμε τα μάτια μας, σε
έναν κόσμο ένοχο
που προσπαθεί να
κρύψει την ντροπιασμένη
του καρδιά. Είμαστε
μέρος αυτού του
κόσμου, ντρεπόμαστε
και φοβόμαστε ο ένας τον
άλλο για την
αδυναμία μας να
ξεφορτωθούμε την ενοχή
μας με τον
ποιο ανορθόδοξο τρόπο:
Πολεμώντας τον σεβασμό
και την αγάπη.
Κρύβουμε την ενοχή μας ο
ένας από τον
άλλο και αναπληρώνουμε
την αξία μας μεταφέροντάς την στην
απόκτηση υλικών πραγμάτων.
Όμως "δεν θα
ζήσουμε μόνον με
άρτο". Και "τι
θα κερδίσει ο
άνθρωπος ακόμα και
να κερδίσει τον
κόσμο όλο και
χάσει την ψυχή
του;" Μας λέει
ο Χριστός.
Αυτήν
την κατάσταση που
επιβάλει η συλλογική
ψυχή, είναι αναπόδραστη.
Κανένας άνθρωπος δεν
μπορεί να την
νικήσει με την
δική του εγωιστική
δύναμη. Πρέπει να περιμένει
με μεγάλη πίστη βοήθεια Άνωθεν όπως
λέμε. Αυτό το
"Άνωθεν" βρίσκεται μέσα
μας στους νόμους
του Θεού που
είναι γραμμένοι στην
συνείδησή μας. Να
βαλθούμε να την
ανασύρουμε από εκεί
που την έχουμε
καταχωνιάσει και να την βάλουμε
οδηγό μας. Αλλιώς είναι ακατόρθωτο. Μόνον
έτσι μπορεί κάπως
να προχωρήσει το
πράγμα. Όμως χρειάζεται
μεγάλη υπομονή και
ανοχή στην κατάσταση
των συνανθρώπων μας
για να σωθούμε, μαζί
με προσευχή για
το καλό το
δικό μας και
όλων των άλλων.
Έχουμε το παράδειγμα
του Παύλου που
ήταν διώκτης της
αγάπης που δίδασκε
ο Χριστός και χαιρόταν τα γκολ της βίας που
έβαζε εναντίον Του! Με την
επέμβαση όμως του
Θεού στον δρόμο προς
την Δαμασκό, τον
μετάλλαξε να διαθέτει
την ζωή του
στο κήρυγμα της
αγάπης του Χριστού. Δεν είναι
ένα θαύμα;
Αλλά
και πιο πρόσφατο
παράδειγμα κοσμικό, έχουμε
τον Γκάντι. Ήταν
Ινδός και έζησε την
εποχή που οι
Ινδίες ήταν υπόδουλες
στους Βρετανούς. Σπούδασε
δικηγόρος στο Λονδίνο
και επέστρεφε στην
πατρίδα του προφανώς
για να υπερασπιστεί
νομικά το καθεστώς
επιβολής. Στο τρένο
της επιστροφής του όμως, παρόλο
που είχε πτυχίο
των δυτικών και
ήταν ντυμένος με δυτικά
ρούχα περιωπής, οι
κατακτητές της πατρίδας
του τον πέταξαν
έχω από το
τρένο γιατί γι αυτούς ήταν
ένας Ινδός και
την πρώτη θέση
που ήταν το
εισιτήριο του, την
ήθελαν αποκλειστικά για
τους ίδιους τους
Βρετανούς. Του έδειξαν
ότι θα μπορούσε να
δουλεύει γι 'αυτούς σε
καλή θέση έναντι
των συμπατριωτών του,
αλλά να μην
ξεχνάει ότι είναι
ένας από τους
κατακτημένους που δεν
μπορούσαν να σεβαστούν.
Πήγαινε στην
πατρίδα του να
βάλει και αυτός
τα σίγουρα επιθετικά γκολ της επιβολής
με αντίπαλους τους συμπατριώτες του,
τασσόμενος στο πλευρό
των εχθρών τους. Και εδώ
ήταν η επέμβαση
του Θεού που τον
άλλαξε και τον
έσωσε. Εκείνο το
σουτ που έφαγε
από τους βρετανούς
και βρέθηκε έξω
από το τρένο
σε κάποια έρημο,
ντυμένος με τα
δυτικά περιωπής ρούχα
του, τον ντρόπιασε
και τον απογοήτευσε
τόσο οικτρά, που τον έκανε
να αναζητήσει την
αποκατάσταση του σεβασμού
στο πρόσωπό του
και αυτό να το αναγνωρίσει
σαν αξία στο
πρόσωπο του καθένα.
Συντάχθηκε με τους
συμπατριώτες του σε
ένα κίνημα αντίστασης
χωρίς βία. Ξεκίνησε
για να βάλει
βάρβαρα γκολ και
τελικά έβαλε γκολ
αγάπης με υποστήριξη
των αδυνάτων και
παράλληλη ανοχή
στους ασεβούντες. Το
ίδιο όπως και
η κοπέλα της
ιστορίας μας. Ο Θεός έστελνε
στην ζωή της
αυτούς που στην
ουσία την πέταξαν
έξω από το
τρένο της ζωής
της και της έβαλαν ατελείωτα
γκολ, για να
την διδάξει πόσο
πονάνε τα γκολ
βίας και επιβολής
και να στραφεί
στα γκολ της
αγάπης! Στον καθένα
μας μπορεί να
έρθει η ώρα που
ο Θεός θα
στείλει το φάρμακο
του εγωισμού του,
της τάσης του
για νίκη επιβολής
και βίας. Ο
Θεός όποιον αγαπάει
παιδεύει. Δηλαδή εκπαιδεύει
διά της τιμωρίας.
Και μας αγαπάει
όλους. Γι 'αυτό
θα μας εκπαιδεύσει
όλους στην ώρα
του τον καθένα.
Ας μην ξεγελιόμαστε ότι δεν είμαστε ο Παύλος που αλυσόδενε τους
χριστιανούς ή ο νεαρός Γκάντι που ήθελε να κατοχυρώσει προνόμια έναντι των
δικών του ανθρώπων. Όλοι έχουμε την σκιά
μας.
-----------Καταγράφω την
πρακτική της ζωής
στην έκταση και
το βάθος που
μου επιτρέπει κάθε
φορά η εμπειρία
μου και η
ωριμότητά μου. Ο
τρόπος που αντιμετωπίζουν αυτά τα
κείμενα οι αναγνώστες
μου, και αυτός
είναι ανάλογος της
δικής του εμπειρίας
και ωριμότητας ο καθένας
και σαν
τέτοιος είναι από
μένα σεβαστός και αποδεκτός, όπως
και η γενικότερη
στάση τους απέναντί
μου. Αναφέρομαι
στον Θεό και
στην πίστη, στην
ψυχολογία, την φιλοσοφία,
την ποίηση, την τέχνη
καμιά φορά, όπως
βιώνονται στην πρακτική
της δικής μου
ζωής, των άλλων
γύρω μου και
των δασκάλων που
διαβάζω επιλεγμένα οι
οποίοι είναι οι
φίλοι μου που στηρίζουν
την εσωτερική μου
συνοχή.
Έχω να
αντιμετωπίσω, όπως όλοι, τον
καταστροφικό, αναπόδραστο και
αχαλίνωτο νόμο της λειτουργίας
της συλλογικής ψυχής.
Υπογραμμίζω το αναπόδραστος
γιατί αν ήταν
εύκολο να αποδράσει
κανείς από αυτόν
τον τρόπο ζωής και να
μην κάνει την
καρδιά του "καταφύγιο δολοφόνων", τα
δύο άλλα επίθετα,
του καταστροφικού και αχαλίνωτου,
ακυρώνονται. Όλοι λίγο
πολύ θα έχουμε
κάνει την καρδιά
μας "καταφύγιο δολοφόνων". Με την βοήθεια
όμως του Θεού
δια της προσευχής
με πολύ πίστη, πρέπει
να μπορέσουμε όπως
μας λέει και ο Γιουνγκ
να ξεχωρίσουμε
τον εαυτό του
από αυτή την
καταστρεπτική δύναμη και
να σώσουμε την
ψυχή μας. Να
διατηρούμε την ελπίδα
και να ενισχύουμε την
πίστη στον σεβασμό
μέχρι ενός, στον
οποίο, παρά το
αναπόδραστο του νόμου
αυτού, είμαστε χρεωμένοι
νομοτελειακά να τον
υπερβούμε.
Αυτό μας το
λέει και ο απόστολος
Παύλος όταν διαβάζουμε
στην προς
Ρωμαίους Επιστολή του 7,
15 - 25 "Βλέπω έτερον
νόμον εν τοις
μέλεσι μου αντιστρατευόμενον τω
νόμω του νοός
μου…….. Ο γαρ κατεργάζομαι
ου γινώσκω . Ου
γαρ ο θέλω
τούτο πράσσω, αλλά
ο μισώ τούτο
ποιώ". Δηλαδή (σε
δική μου ελεύθερη
μετάφραση) "βλέπω να
πρέπει να υπηρετήσω
άλλον νόμο από
αυτόν που έχω
μέσα μου ως
φυσικό. Δεν θέλω
να το κάνω,
αλλά παρόλο που
το μισώ, είμαι υποχρεωμένος
σαν χριστιανός να το
κάνω". Όπως
βλέπουμε, δεν είναι
καθόλου εύκολο να
είναι κανείς χριστιανός.
Συνεπάγεται έναν τεράστιο
αγώνα. Πρόκειται για
άθλο. Εξάλλου, η ετοιμολογία της λέξης γενέθλια σημαίνει ότι γεννηθήκαμε
για αυτόν τον άθλο! Να καταφέρει
να αποδράσει έστω και
μόνον ψυχικά μέσα
του κάποιος άνθρωπος
από τον συνεκτικό,
καταστρεπτικό και αναπόδραστο
νόμο της συλλογικής
ψυχής όπως θα
έλεγε ο Γιουνγκ,
για να κρατηθεί
η ελπίδα στην
ανθρωπότητα που ενισχύει την
πίστη του σεβασμού μέχρι ενός, που με
την βοήθεια του
Θεού, καταλύει
αυτόν τον
καταστρεπτικό νόμο στη
συλλογική ψυχή!
Ο Παύλος μας λέει με άλλα
λόγια, ότι νοιώθει
μέρος της αμαρτωλής
συνεκτικής και αναπόδραστης καταστρεπτικής συλλογικής
ψυχής που πρέπει
να την ξεπεράσει
παρόλο που πολύ
τον δυσκολεύει. Θέλει έτσι να
μας κάνει να δούμε
και στον εαυτό
μας ο καθένας
αυτήν την πραγματικότητα που
πρέπει να νικήσουμε.
Ο Καζαντζάκης το
λέει με δικά
του λόγια: "Να μείνεις
μόνος και να
αρχίσεις να πλάθεις
εσύ με μονάχα
την δύναμή σου (επικαλούμενος την
βοήθεια του Θεού που ξέχασε
να πει) ένα
κόσμο που να
μην ντροπιάζει την
καρδιά σου". Δηλαδή
να αποδράσεις από
τον καταστρεπτικό και
αναπόδραστο νόμο της
συλλογικής ψυχής. Και
ο Ηράκλειτος το
ίδιο εννοούσε όταν
έλεγε ότι "οι
βαθειά σκεφτόμενοι δεν
ομαδοποιούνται". Γιατί οι
σκεπτόμενοι, οι άνθρωποι
που έχουν δηλαδή
δυνατή και βαθειά
σκέψη, καταλαβαίνουν, ότι
στις ομάδες συμφερόντων,
η καρδιά σου γίνεται
"καταφύγιο δολοφόνων" και
ντροπιάζεσαι. Όσο καλά
και να το
κρύβεις από τους
άλλους. Φτάνει που
το ξέρεις εσύ
για να ντροπιάζεσαι
που δεν καταφέρνεις
να αντιμετωπίσεις την αλήθεια
κατά πρόσωπο και
λιποταχτείς από την
αλήθεια, δειλός που
ζητάει παρηγοριά στο
ψέμα. Ο μόνος
τρόπος είναι να
αποδράσεις από τον
αναπόδραστο νόμο της
συλλογικής ψυχής. Να
μείνεις μόνος, αν
δεν υπάρχει τίποτε
έξω από το
να συγκατοικείς στην
καρδιά σου με
δολοφόνους, που τους στηρίζεις γιατί
θα μπορούσαν να
σκοτώσουν πραγματικά ή
μεταφορικά όσους μπαίνουν
εμπόδιο στα σχέδιά σου. Αυτή
η ανάγκη
για υποστήριξη των
σχεδίων μας πριν
και πάνω από
τους ανθρώπους, είναι
που μας ξεγελάει
και βάζει στην θέση της
αρχέγονης ανάγκης μας
για ενότητα του
όλον, την επιμέρους
ενότητα της ομάδας που
θα τα στηρίξει σε
βάρος των άλλων
που μπαίνουν απέναντι.
Αυτό επιφέρει την
καταστρεπτική κατάσταση της
ρήξης της αντιπαλότητας
της διαίρεσης, του
πολέμου. Αυτή
η επιμέρους ενότητα
της ομάδας, δημιουργεί
δολοφόνους που τους βάζουμε
στην καρδιά μας να σκοτώνουν
για λογαριασμό μας. Κρυφά ή
φανερά, πραγματικά και μεταφορικά.
Είναι αδικία να
μείνεις μόνος. Αλλά
και ο Σωκράτης
μας λέει ότι
είναι "Καλύτερα να αδικήσε
παρά να αδικείς". Η
παρουσία του Θεού
στη ζωή μας
δεν θα μας
αφήσει μόνους αν
το ζητήσουμε μαζί
με το καλό
όλων των άλλων
γύρο μας και
παραπέρα όλου του κόσμου.
Αν το ζητήσουμε
με πίστη και
κάνουμε πράξη την
αγάπη δεν θα
φοβόμαστε τίποτε γιατί
ο Θεός θα
είναι μαζί μας. "Αν
ο Θεός
μεθ 'ημών ουδείς καθ ημών". Να
μην εστιάζουμε στην
αδικία και την
μοναξιά αλλά στην
βοήθεια του Θεού
και στην αγάπη
Του την οποία και εμείς
θα υπηρετούμε. Δεν
Του ζητάμε να
τιμωρήσει τους εχθρούς
μας γιατί δεν
μπορούμε λουσμένοι στην
αγάπη Του να
θεωρούμε κάποιους ανθρώπους
εχθρούς. Μόνον για
το καλό τους
μπορούμε να προσευχόμαστε
και να προσπαθούμε.
Όλα αυτά στηρίζονται
στο "Δώσε ημίν
σήμερον". ¨Όταν στην
έρημο έριχνε ο Θεός
το μάνα στους
Ισραηλίτες, δεν επιτρεπόταν
να το φυλάξει
κανείς για αύριο
γιατί έπρεπε να
Τον εμπιστευτεί ότι
θα τον βοηθούσε
και αύριο. Έχει
μεγάλη σημασία και
δύναμη να εμπιστευόμαστε τον
Θεό ότι θα
μας βοηθήσει, όταν
υποστηρίζουμε την αλήθεια
Του που είναι
γραμμένη στην συνείδησή
μας και να την ψάχνουμε
να την ανακαλύψουμε
φέρνοντάς την στην
επιφάνεια από εκεί
που την έχουμε
καταχωνιασμένη.
Για
τον Γιουγκ που
με ρώτησαν, δεν έχω
ιδέα για το
αν ήταν χριστιανός.
Αυτό δεν πρέπει να
έχει πρωταρχική σημασία γιατί
ούτε ο δικός
μας Σωκράτης ήταν
χριστιανός, αλλά υποστήριξε
ότι και ο
Χριστός με τον
δικό του τρόπο.
Μάλιστα σε κάποιους
ναούς της Ηπείρου
έχει αγιογραφηθεί! "Καλύτερα να
αδικήσε, παρά να
αδικείς" είπε. Έτσι και
ο Γιουνγκ. Δεν
έχει σημασία από που ξεκίνησε
και από ποιον
δρόμο οδηγήθηκε σε
αυτά τα επιστημονικά
συμπεράσματα στην ψυχολογία
που συμφωνούν με
τον λόγο του
Χριστού. Ο κάθε
άνθρωπος έχει την
δική του αφετηρία
ζωής και τον
δικό του δρόμο
που θα ακολουθήσει
για να βρει
την αξία του
σεβασμού και της
αγάπης του Θεού. Μπορεί και
να μην τον
ονομάζει ούτε Θεό
αλλά Αυτόν να
εννοεί. Το δέντρο κρίνεται
από τους καρπούς
του. Η
πίστη με κατεύθυνση
στην ενότητα του
όλον κάτω από
την υπερκόσμια Αρχή που
ξεπερνάει την επιμέρους
καταστροφική ενότητα που υπάρχει μέσα σε ομάδες σύγκρουσης και
αντιπαλότητας, είναι προσωπική
κλίση που κάνει ο Θεός
στον καθένα
στον κατάλληλο χρόνο
γι 'αυτόν. Δεν αφορά ολόκληρη
την χριστιανική ομάδα
ταυτόχρονα. Ο κάθε χριστιανός,
όποια θέση και
να έχει στην
χριστιανική ομάδα, αναπτύσσει
την χριστιανική του
συνείδηση στον δικό
το χρόνο. Πρέπει όλα
τα δόγματα και
οι εκκλησίες να
είναι σεβαστά γιατί
αναφέρονται στο Λόγο του Θεού
και τον κρατούν ζωντανό
στους ανθρώπους ακόμη
και σαν σημείο
αναφοράς στον επιστημονικό
λόγο. Εμείς εδώ
ανατραφήκαμε μέσα στην
ορθοδοξία και σε
αυτήν νοιώθουμε καλά. Αν
κάτι μας ενοχλεί
στις σχέσεις μεταξύ
μας σαν χριστιανοί,
είναι φυσικό γιατί η
τελειότητα δεν είναι
ίδιον του ανθρώπου.
Ας ανεχόμαστε και
ας βοηθάμε ο
ένας τον άλλον
στην πορεία μας
προς την τελείωση.
Δεν υπάρχει λόγος
να πηγαίνουμε από
το ένα δόγμα
στο άλλο, ούτε
να ιδρύουμε νέα,
μια και όλα
στο ίδιο Ευαγγέλιο
αναφέρονται. Το ίδιο
κόστος έχει να
το κάνουμε πράξη
στην ζωή μας
το Λόγο του Θεού, σε
όποιο δόγμα και
να βρεθούμε. Η ευθύνη
είναι προσωπική και
ενισχύεται από την βοήθεια
του Θεού διά
της προσευχής μας,
ακόμα και της
προσευχής των συνανθρώπων
μας.
Σε μερικούς ανθρώπους
έρχεται μια μέρα
Που πρέπει το
μεγάλο Ναι ή
το μεγάλο Όχι
Να πούνε. Φανερώνεται
αμέσως όποιος το 'χει
Έτοιμο μέσα του
το Ναι, και
λέγοντάς το πέρα
Πηγαίνει στην τιμή
και στην πεποίθηση
του
Ο αρνηθείς δεν
μετανιώνει. Αν ρωτιόταν
πάλι,
Όχι θα ξανάλεγε.
Και όμως τον
καταβάλλει
Εκείνο το όχι – το
σωστό – εις όλην την
ζωή του.
Καβάφης.
Διάβασες ένα κεφάλαιο αλλά
και αποσπάσματα από
άλλα κεφάλαια του
τελευταίου μας βιβλίου το οποίο είναι κατοχυρωμένο αλλά
δεν έχουμε την οικονομική
δυνατότητα να το
τυπώσου.
Σας ευχαριστούμε
Ευαγγελία Ουζούνογλου και Μαρία Ουζούνογλου
Αν σας άρεσε η δημοσίευση πατήστε από κάτω το κουμπάκι Μου αρέσει. Εννοείται μπορείτε να το κοινοποιήσετε αν νομίζετε ότι έχει να προσφέρει κάτι στους γύρω σας.
Να σας ενημερώσω πως αυτό το κείμενο της μητέρας μου είναι το τελευταίο και πως από εδώ και πέρα θα συνεχίσω με παρουσιάσεις βιογραφιών καλλιτεχνών.
ΤΟ ΚΟΡΊΤΣΙ, Mαρίας Ουζούνογλου |