Ο ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ ΕΝΑΣ ΤΑΠΕΙΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Φώτης Κόντογλου 1937

Ο Φώτης Κόντογλου εκτός από ζωγράφος ήταν και συγγραφέας. Μοναδικός και σε αυτό!!! Ένα μικρό δείγμα γραφής του παραθέτω εδώ. 

«Ταπεινή και  ήσυχη  ζωή,  θα  πει  αληθινή  ζωή.  Όποιος  ζει  μακριά  από  την  ταραχή  του  κόσμου  και  από  τις  διάφορες  έγνοιες  που  φορτώνουνται  οι  άνθρωποι  για  να  ζαλίζουνται,  με  την  ιδέα  πως  χαίρουνται  την  ζωή,  αυτός  λοιπόν  που  ζει  αποτραβηγμένος  σε  μια  μικρή  κι  αγαπημένη  συντροφιά,  αυτός  κατά  την  ιδέα  μου  ζει  αληθινά.  Είναι  σαν  τον  άνθρωπο  που  περπατά  σιγά – σιγά  και  περιεργάζεται  και  φχαριστιέται   από  όσα  βλέπει  στον  δρόμο  του,  σταματά  όποτε  θέλει,  συλλογίζεται,    δεν  βιάζεται,  ενώ  οι  άνθρωποι  που  ζούνε  με  πολλές  σκοτούρες  και  φασαρίες,  έχοντας  την  ιδέα  ότι  αυτή  είναι  η  πνευματική  ζωή, που  την  λένε  και  "έντονη,  γεμάτη,  δυναμική"  και  μ 'άλλα  τέτοια  φανταχτερά  ονόματα,  αυτοί  λοιπόν,  μοιάζουνε  με  κείνον  που  τρέχει  γρήγορα  μ 'ένα  αυτοκίνητο  και  δεν  προφταίνει  να  ζει  τίποτα,  και  έτσι  δεν  νοιώθει  τίποτε.

"Α.Αλβανοπούλου" 1943, Φ.Κόντογλου

Όσοι  ζούνε  αυτή  την  ζωή  (κι  αυτή  την  ζωή  ζούνε  οι  σημερινοί  αχόρταγοι  άνθρωποι),  είναι  πάντα  βιαστικοί,  πάντα  αφηρημένοι,  ολοένα  με  το  μάτι  στο  ρολόγι,  λαχανιασμένοι,  θέλουνε  να  τα  προλάβουνε  όλα,  κι  έχουνε  μεγάλες  στεναχώριες  γιατί  δεν  μπορούνε  να  τα  προφτάξουνε  όλα,  έχουνε  μεγάλη  αγωνία  οι  δυστυχισμένοι  άνθρωποι.  Το  μυαλό  τους  είναι  άνω  κάτω,  η  καρδιά  τους  αναστατωμένη  και  κείνη.  Νευρικοί,  ακατακάθιστοι,  σαστισμένοι,  δεν  έχουνε  ησυχία,  μήτε  την  μέρα,  μήτε  την  νύχτα,  λες  και  είναι  καταραμένοι,  σε  καιρό  που  ο  κόσμος  και  αυτοί  έχουνε  την  ιδέα  πως  είναι  βλογημένοι  αφού  έχουνε  πολλά  λεφτά,  για  να  προφταίνουνε  παντού.    Οι  άλλοι,  που  δεν  έχουνε  τα  μέσα  να  φορτωθούνε  όλες  εκείνες  τις  φροντίδες,  τους  μακαρίζουνε,  μη  νοιώθοντας  πως  εκείνοι  είναι  πολύ  πιο  ευτυχισμένοι.  Οι  άνθρωποι,  που,  όπως  λένε,  ζούνε  την "μεγάλη  ζωή",  μ άλλα λόγια  που  ζούνε  το  μαρτύριο   που  είπαμε,  όλα  τα  δοκιμάζουνε  γρήγορα  και  λαχανιασμένα,  και  μοναχά  τι  θα  πει  αληθινή  ζωή  και  τι  ουσία  έχει  αυτή  η  ζωή,  δεν  γνωρίζουνε.  Τον  εαυτό  τους  δεν  τον  ξέρουνε  ποιος  είναι  γιατί  ποτέ  δεν  βρίσκουνται  μαζί  του.  Δεν  τον  χωνεύουνε,  σαν  να  είναι  ο  πιο  μεγάλος  εχθρός  τους,  τον  αποφεύγουνε,  όπως  αποφεύγει  κανένας  ένα  δυσάρεστο  και  ενοχλητικό  άνθρωπο.  "Ωχ,  πως  θα  μείνω  πάλι  με  αυτόν  τον  άνθρωπο;  Τι  θα  του  πω,  τι  θα  μου  πει;  Πως  να  περάσει  η  ώρα;"  Έτσι  συλλογίζουνται  όποτε  υπάρχει  φόβος  να  απομείνουν  μονάχοι  με  τον  εαυτό  τους  για  να  ζήσουνε  λίγο  αληθινά,  να  θυμηθούνε  πως  έχουνε  έναν  εαυτό.  Πρέπει  σαν  να  τον  λησμονήσουνε  σαν  να  μην  υπάρχει,  σαν  να  πέθανε.

Ο Φώτης Κόντογλου 

Όλες  οι  έγνοιες και  οι  κοσμικές  φροντίδες    που  τους  τυλίγουνε    σαν  σχοινιά  και  τους  τραβάνε  εδώ  και  εκεί,  είναι  γι 'αυτούς,  η  σωτηρία  από  τον  εαυτό  τους.    Τρέχουνε  καταδιωγμένοι  από   αυτό  το  φάντασμα,  και  για  να  τ 'αποφύγουνε  κάνουνε ότι  μπορούνε.

Αυτοί  είναι  οι  δυστυχισμένοι  άνθρωποι  που  κερδίσανε  όλο  τον  κόσμο,  και  χάσανε  την  ψυχή  τους,  τον  εαυτό  τους.  Που  πουλήσανε  τα  πρωτοτόκια  για  ένα  πιάτο  φακή. 

του Φ.Κόντογλου, Ο Χριστός σχηματίζει ιχθύ

Κάθε στιγμή  της  ζωής  είναι  πολύτιμη  για  τον  άνθρωπο.  Χαμένες  ώρες  είναι  εκείνες  που  νοιώθει  ψεύτικα  πως  ζει,  όποτε  βρίσκεται  μέσα  σε  κάποια  φασαρία  που  τον  ψευτογελά  πως  τότε  ζει  αληθινά  και  παρηγοριέται.     Αληθινά  δεν  ζει  κανένας,  αν  δεν  έχει  συντροφιά  τον  εαυτό  του,  τις  σκέψεις  του,  τα  συναισθήματά  του.  Πως  μπορεί  να  ζει σε  καιρό  που  ο  εαυτός  του  θα  λείπει;  Ζώντας  με  τον  εαυτό  μας,  δεν  γινόμαστε  εγωιστές,  όπως  θα  πούνε  κάποιοι  που  κρίνουνε   ξώπετσα.  Ίσα – ίσα  μ 'αυτόν  τον  τρόπο  ανθίζει  μέσα  μας,  ένα  πανέμορφο  περιβόλι,  γεμάτο  αγάπη  για  τους  άλλους  κι  η  καρδιάς  μας  πίνει  από  τη  δροσερή  πηγή  που  έβαλε  ο  Θεός  μέσα  μας.  Εκείνος  είπε:  "  Η  βασιλεία  του  Θεού βρίσκεται  μέσα  σας".  Και  τι  άλλο  είναι  η  βασιλεία  του  Θεού,  παρά  η  αληθινή  ζωή;  " Ότι  παρά  Σοι  πηγή  ζωής.  Εν  τω  φωτί  Σου  οψόμεθα  φως".  Σε  σένα,  λέγει,  βρίσκεται  η  πηγή  της  ζωής.  Και  πάλι  λέγει  ο  Χριστός:  "Ουκ  οίδατε  ότι  ναός  πνεύματος έστε".  Οι  άγιοι  που  ζήσανε  την  αληθινή  ζωή,  μιλάνε  με  τα  παρακάτω  λόγια:  "Μην  περιμένεις  να  λυτρωθείς  από  τους  ανθρώπους  και  από  τα  ξεγελάσματα  που  τα  λένε  διασκεδάσεις  και  απολαύσεις  της  ζωής.  Καλότυχος  είναι,  όποιος  ξεμάκρυνε  από  τον  κόσμο  κι  από  την  απατηλή  ταραχή  του,  και  προσέχει  και  προσέχει  μοναχά  τον  εαυτό  του.  Όποιος  δεν  ένοιωσε  την  ειρήνη,  δεν  ένοιωσε  πως  ζει.  Εκείνοι  που  παραδίνουνε  τον  εαυτό  τους  στις  ηδονές  και  στις  κοσμικές  απολαύσεις  και  θαρρούνε  πως  κάνουνε  ευτυχισμένο  τον  εαυτό  τους,  αυτοί  κάθονται  παντοτινά  έξω  από  το  σπίτι  τους.  Έμπα  μέσα  στο  σπιτάκι  που  κρύβεται  μέσα  σου,  και  θα  δεις  το  παλάτι  του  ουρανού.  Γιατί,  ένα  είναι  και  τούτο  και  κείνο,  κι  από  το  ίδιο  παραθύρι  τα  βλέπεις  και  τα  δυο".  

Αττικη Ενα πεύκο 1924, Φ. Κόντογλου

Πορτρέτο κάποιου. απο Κόντογλου

Αυτά  και  άλλα  τέτοια  συλλογιζόμουνα  καθισμένος  στο  φτωχικό  μου.  Τι  λέγω;  Στο  παλάτι  μου.  Σ 'αυτό  όλα  είναι  ταπεινά,  μικρά  κι  αγαπημένα.  Μήτε  βίλλες  θέλω,  μήτε  ψηλά  κάγκελα,  μήτε  πορτιέρηδες,  μήτε  γυαλιστερά  πράγματα,  μήτε  τίποτα  από  τα  όσα  θέλουνε  νάχουνε  οι  άνθρωποι,  που  γι 'αυτά  δεν  βρίσκουνε  ησυχία,  μέρα – νύχτα.  Πως  τα  σηκώνουνε  οι  δύστυχοι,  τέτοια  βάρη  ασήκωτα;  Εγώ  τρέμω  με  την  θυσία  που  κάνουνε  στην  ματαιοδοξία  τους!  Πολλές  φορές  και  εγώ  στεναχωριέμαι  πως  έχω  πολλά  πράγματα,  ενώ  θα  μπορούσα  να ζήσω  με  πολύ  λιγότερα.  […]  Σ 'έναν  ασκητή  που  ζει  σε  μια  ερημιά  στ άγιο  όρος ,  έστειλε  κάποιος  100  δραχμές,  μήπως  του  χρειαστούνε  ,  και  κείνος  τούγραψε:  "Δεν  δύναμαι  να  κοιμηθώ  από  την  ημέρα  κατά  την  οποία  έλαβα  παρά  της  αγάπης  σου  τας  εκατό  δραχμάς.  Τοσαύτα  χρήματα  τι  να  τα  κάμω  ευλογημένε;"  Θυμήθηκα  τα  λόγια  που  είναι  γραμμένα  στο  χαρτί  που  κρατά  ο  άγιος  Εφραίμ:  "Ασκητής  ακτήμων  αετός  υψιπέτης".  Είμαστε  λοιπόν  παραφορτωμένοι  και  εμείς  ή  δεν  είμαστε;  Τάχουμε  όλα.  Έχουμε  και  ένα  περιβολάκι  μικρό  ίσα  με  μία  δαϊδραροκυλίστρα.  Και  όμως,  αυτό  το  κομμάτι  το  χώμα  είναι  για  μας  θυσαυρός  ανεκτίμητος.    Έχει  λουλούδια  που  μοσχοβολούνε,  ήμερα  και  άγρια,  τα  περισσότερα  αγριολούλουδα,  δεντρολίβανο  ,  βασιλικό,  μαντζουράνα,  δυόσμο.  Αψηφιά,  κι  άλλα.  Έχει  και  μίαν  ελιά,  δύο  λεμονιές,  μια  πορτοκαλιά,  και  μια  ροδιά.  Κάθουμαι  σαν  πασάς  και  δοξάζω  τον  Θεό.    Μέλισσες,  πεταλούδες,  σκαθάρια,   χρυσοβασιλιάδες,  μυγάκια  λογής – λογής,    άλλα  μακρουλά,  άλλα  στρογγυλά,  πετάνε  γύρο  στις  πρασινάδες  και  το  σιγανό  βούισμά  τους  με  νανουρίζει.  Περιεργάζουμαι  κάτω  το  χώμα.  Το  κοιτάζω  από  κοντά  καθισμένος χάμω. Μερμήγκια   κι  άλλα  μαμούνια περπατάνε  εδώ  και  κεί,  κάνοντας  κάποιες  μυστηριώδεις  δουλειές.  Πόσο  αξιαγάπητα  είναι  είναι  αυτά  τα  πλάσματα!  Πηγαινοέρχουνται  βιαστικά,  ανταμώνουνται  στο  δρόμο  τους,  σταματάνε  σαν  να  κουβεντιάζουνε,  και  ύστερα  τραβά  το  καθένα  όπου  θέλει.  Ποιος  ξέρει  τι  συλλογίζουνται  και  τι  κάνουνε. Μια  φορά,  καμιά  σημασία  δεν  δίνουνε  στα  σπουδαία  που  γίνουνται  στον  κόσμο,  πεντάρα  δεν  δίνουνε  αν  ένας  άνθρωπος  πήγε  στον  ουρανό  μέσα  σε  μια  σιδερένια  μηχανή.

"Μυτιλήνη"  Φώτης Κόντογλου

Και  εγώ  μαζί  με  αυτά  ζω  ευτυχισμένος,  μέσα  στην   ησυχία  και  την  ειρήνη  της  ταπείνωσης.  Βέβαια  και  ο  αστροναύτης,  δεν  νοιάζεται  για  τούτα  τα  μικρά  που  δεν  φαίνουνται  από  κει  ψηλά  που  βρίσκεται.    Μα  και  τα  μερμήγκια,  οι  λαμπρές  και  τα άλλα  τα  μαμούνια  δεν  νοιάζονται  γι 'αυτόν.    Χαμπάρι  δεν  παίρνουνε. 

Λέγω  μέσα  μου:   "Που  πας  βρε  άνθρωπε.  Αφήνεις  τον  εαυτό  σου,  τον  πολύτιμο  εαυτό  σου,  και  πας  να  βρεις  άλλον  κόσμο!    Οι  κόσμοι  παντού  είναι  ίδιοι.  Τα  μάτια  που  τους  βλέπουνε  είναι  διαφορετικά".

Καλά  είμαστε  αγαπημένα  μου  μερμήγκια.  Κανένας  δεν  μας  ξέρει.  Μήτε  νοιαζόμαστε  για  τον  κόσμο,  για  τις  μηχανές  τους  και  για  τα άλλα  τα  μεγαλεία  του.

"Μετέωρα" Φ.Κόντογλου

Πόσο  όμορφο  πράγμα  είναι  να  μην  σε  ξέρει  κανένας,  να  σε  έχουνε  όλοι  λησμονημένο!  Να  είσαι  ένα  με  τα  μερμηγκάκια,   που  πηγαινουέρχουνται   βαστώντας  στο  στόμα  τους  ένα  κομμάτι  άχυρο!  Να  είσαι  ένα  με  τα  πεταλούδια,  αυτά  τα  πετάμενα  λουλούδια,  που  δεν  πετάνε  ψηλότερα    από  τα  μικρά  δεντράκια  μας.  Να  είσαι  αδερφός  με  τις  χρυσόμυγες,  τα  μικρά  ζουζούνια  που  βουσβουνίζουνε  χαρούμενα  και  ψάχνουνε    ανάμεσα  στα  φύλα  και  στα  άνθια  που  μοσχοβολούνε.  Ένα  με  τα  πουλάκια  που  κελαηδούνε  ξέγνοιαστα  από  πάνω  μας.   Με  τον  τζίτζικα  που  φωνάζει  καθισμένος  πάνω  στο  δέντρο,   ντερβίσης  που  δεν  φροντίζει  για  τίποτε. 

Ναι.  Θέλω  να  είμαι  και  εγώ    ένα  απ'  αυτά,  να  ζω  ανάμεσά  τους.  Δεν  θέλω  να  είμαι  άνθρωπος,  το  πονηρότατο  αυτό  πλάσμα,  που  από  την  πονηριά,  από  την  φιλοδοξία  και  από  την  αχορτασιά,  δεν  έχει  καιρό  να  ζήσει,  και  είναι  ολοένα  φουρτουνιασμένος!»

Φώτης  Κόντογλου

Από  το  βιβλίο  «Μυστικά  άνθη»  εκδ.  Παπαδημητρίου που το προτείνω σαν ένα πολύ καλό δώρο για τους φίλους μας και για τα Χριστούγεννα!!!

Αν σας άρεσε πατήστε το κουμπάκι από κάτω «Μου αρέσει». Και μπορείτε να το κοινοποιήσετε.

Όσοι θα θέλατε να διαβάσετε την βιογραφία του που έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον και να δείτε πολλά απο τα έργα του, πατήστε  στο ΕΔΩ:ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΦΩΤΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ

Πατήστε για να ακούσετε  Κομμάτι απο διήγημα του Κόντογλου που διαβάζει η ηθοποιός Άννα Συνοδινού

Και  άλλο διήγημα του απο την ίδια ηθοποιό πατήστε εδώ
Τέλος πατήστε για να ακούσετε μέρος διηγήματος του Κόντογλου απο την Τζένη Καρέζη μας Κοντογλου- Τζένη Καρέζη