 |
| Ο Ροντέν νεαρός |
Το
όνομα
του
Φρανσουά
Ωγκύστ
Ροντέν. Ο
πιο
ξακουστός
γλύπτης.
Γεννήθηκε στις 12
Νοεμβρίου του 1840
(κατά τα δικά μας, 19
χρόνια μετά την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης) στο
Παρίσι
στην οδό Ντε Αρμπαλέτ 3.
Ήταν ο
δεύτερος γιός της οικογένειας, το τρίτο και τελευταίο παιδί και το μόνο που επέζησε
μετά τα 25
του
χρόνια.
Πατέρας του
ο Ζαν Μπατίστ Ροντέν,
αστυνομικός,
και
38 χρονών
όταν
γεννήθηκε ο μικρός Ροντέν. Μητέρα του η Μαρί Σεφέρ 34 χρονών
νοικοκυρά.
Σαν παιδί τον
χαρακτηρίζουν
ντροπαλό
και
είχε
μια
μεγάλη δυσκολία
να κάνει φίλους. Αγαπούσε μόνο να
ζωγραφίζει.
Στο σχολείο ήταν πολύ κακός
μαθητής
και το
παράτησε στα 14 του χρόνια.
Διάβαζε δύσκολα και κατάφερνε
να
μετρήσει
μόλις
και μετά βίας. Δεν
τον
ένοιαζε όμως
γιατί
έλεγε
πως «τα ορθογραφικά του λάθη δεν είναι
χειρότερα από τα σχεδιαστικά λάθη που κάνουν οι άλλοι
όταν
τους βάλεις
να
ζωγραφίσουν».
Ο πατέρας του
παρ’ όλες τις επιφυλάξεις του,
τελικά
έγραψε
τον μικρό Ροντέν το 1854
κατ 'άλλους
στην Αυτοκρατορική σχολή σχεδίου
και μαθηματικών
που
κατ' άλλους λέγονταν "Μικρή Σχολή".
Ήταν επιδοτούμενο
ινστιτούτο, το οποίο δίδασκε σχέδιο για
διακοσμητές. Εκεί,
δάσκαλός
ήταν
ο
ζωγράφος
Οράτιο
Λεκόκ ντε Μπουαμπουτραν
ο οποίος έδινε μεγάλη έμφαση στη ζωγραφική από
μνήμης αλλά και στην ερμηνεία των εικόνων βάση ενός προσωπικού στυλ.
Τον επόμενο χρόνο θα ανακαλύψει την τέχνη της
γλυπτικής. Ο
ίδιος,
πολύ
αργότερα,
σαν
ώριμος και
αναγνωρισμένος
γλύπτης
πια,
είπε: «Όταν είδα για πρώτη
φορά πηλό, ένιωσα σαν να έχω πάει στον παράδεισο.
Στην αρχή έφτιαξα ξέχωρα κομμάτια. Μερικά
χέρια, μερικά κεφάλια, μερικά πόδια και μετά ξεκίνησα ολόκληρη φιγούρα. Με την
μια τα κατάλαβα όλα. Την έφτιαξα τόσο εύκολα, όπως κάνω σήμερα». Δεν
ξέρουμε
αν
είναι
σύμπτωση,
αλλά
ο
Ροντέν,
όπως ξεκίνησε με τον πηλό, έτσι και τελείωσε,
φτιάχνοντας
ξεχωριστά κομμάτια μέλη
ανθρώπινου
σώματος. Από την ηλικία των 16 χρ. ο Ροντέν είχε μια και μόνο φιλοδοξία:
Να δει τον εαυτό του σαν μια νέα εκδοχή του τεράστιου γλύπτη Μικελάντζελο.
 |
| Ο Ροντέν με την αδελφή του Μαρία |
Δίνει 3 φορές εξετάσεις της
Σχολής Καλών
τεχνών
της εποχής του. Τον απέρριψαν 3 φορές
και
αυτό
ήταν πολύ οδυνηρό για αυτόν.
Λίγο καιρό μετά και την τρίτη απόρριψη, είχε υιοθετήσει
μια στάση που έλεγε «Δεν με απολύεις εσύ.
Παραιτούμαι εγώ»». Ήταν 22χρονών.
Και
ενώ προσπαθούσε να σταθεί στα πόδια του, η αδελφή του Μαρία που ήταν 25 χρονών
πεθαίνει.
Του έμοιαζε
πολύ
και για αυτόν ήταν η καλύτερη του φίλη, ο
άνθρωπος που εμπιστευόταν περισσότερο.
Η ψυχή του τραυματίζεται βαθιά.
Χρειάστηκε θεραπευτική
αγωγή
για
το σοκ που υπέστη.
Θέλησε να τα παρατήσει όλα, όπως και αυτά τον
είχαν παρατήσει όπως πίστευε και να ακολουθήσει
τον
θρησκευτικό
κλάδο. Μπαίνει σαν δόκιμος σε μοναστήρι όπου
μένει κάπου ένα χρόνο. Με προτροπή κατ' άλλους
του αδελφού του
Αυγουστίνου και
κατ' άλλους
κάποιου
πατέρα Ευμάρντ, που
είχαν
ως
φαίνεται
αντιληφθεί πως
η θρησκεία
για τον Ροντέν
δεν
θα
ήταν
μεγάλης
διάρκειας διαφυγή,
ενθαρρύνθηκε
να γυρίσει ξανά στην γλυπτική.
 |
| Η Ροσε Μπερέ |
 |
Ροντέν, Ο άνθρωπος με την σπασμένη μύτη, 1864
Απορρίφθηκε απο το Σαλόνι |
Το 1864 ήταν μια
πολύ ενεργητική χρονιά για τον Ροντέν. Ξεκινά
να παρακολουθεί μαθήματα στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας από τον γλύπτη
ζώων Μπαρύ. Ο πατέρας του επιμένει ο γιός του
να πιάσει κανονική δουλειά.
Ξεκινά να
εργάζεται σαν βοηθός καλλιτεχνών
σε
εργαστήρια και ατελιέ. Ήταν 24 χρονών. Γνωρίζει την γειτόνισσα του Ροσε Μπερέ
που ήταν 20χρ. και ράφτρα.
Πόζαρε για
αυτόν
και
μένει
έγκυος.
Η Ροσέ
έμεινε
για
πάντα
πιστή και αφοσιωμένη
στον Ροντέν παρόλο που δεν την παντρεύτηκε,
παρά στις 29-1-1917
εν μέσω πολέμου, 2
εβδομάδες πριν η Ρόσε πεθάνει
και
παρόλο που δεν αναγνώρισε ποτέ τον γιό τους
Ωγκυστ Ευγέν,
ο
οποίος
γεννήθηκε στις 18 – 1- 1866 και παρ’ όλες τις
απιστίες του. Η Ροσέ όλη της τη ζωή ήταν
γι αυτόν
κάτι
σαν
μάνα,
αλλά και ερωμένη
όταν και όποτε αυτός
επιθυμούσε. Η
ίδια
δεν
του
ζητούσε
τίποτε.
Ζούσε
στην
σκιά
του. Ήταν
ένα
σταθερό
σημείο
στην
ζωή
του
που
το
είχε
ανάγκη
να
υπάρχει
και αυτή του το πρόσφερε.
Δεν μπορούσε να ξέρει πόσο κακό του κάνει προσφέροντας του μια σταθερή μάνα που
θα του έδινε τη δύναμη να χρησιμοποιεί τους άλλους ανθρώπους, με τον έναν ή τον
άλλον τρόπο, και να μην συνδέεται επι της ουσίας.
Μπορεί
να
ένοιωθε
σημαντική
σαν
σταθερό
σημείο
στην
ζωή
του.
Πολλοί
που
γνώριζαν το ζευγάρι δεν μπορούσαν να καταλάβουν πως ενώ ο Ροντέν έγινε
πολύ
πλούσιος
και
διάσημος,
η Ροσέ έδειχνε ικανοποιημένη σε
μια
θέση
υπηρέτριας κοντά
του!
 |
| Ο Ροντέν νεαρός |
Το 1870 έχουμε τον Γαλλο-Πρωσικό
πόλεμο. Ο Ροντέν θα καταταγεί στην εθνοφρουρά σαν δεκανέας και ένα χρόνο μετά
θα απαλλαγεί με επίσημη αιτιολογία ότι είναι μύωπας. Έφυγε μαζί
με τον Καριέ Μπελέζ για το Βέλγιο και εργάστηκε μαζί του αρχικά στη διακόσμηση του
Χρηματιστηρίου των Βρυξελλών. Ήταν 31 χρονών. Εκεί δούλεψε σε δημόσια μνημεία. Εκείνη τη χρονιά πεθαίνει
και η μητέρα του. Την επόμενη θα έρθει κοντά του η Ροσέ, να
πάρει την θέση
της, θα μπορούσαμε
να πούμε.
Τώρα
είχε
στην διάθεση του αρκετά χρήματα και θα
πραγματοποιήσει το ταξίδι που πάντα ονειρευόταν στην Ιταλία για να σπουδάσει
τους αριστοτέχνες ζωγράφους και γλύπτες του παρελθόντος. Κυρίως όμως να έρθει
σε επαφή με το έργο του Μικελάντζελο προσπαθώντας πια από κοντά να το μελετήσει
σε βάθος.
Θα επισκεφτεί
Τορίνο,
Γένοβα, Φλωρεντία, Ρώμη, Νεάπολη.
 |
| Ροντέν, Η εποχή του Μπρούντζου, 1875 |
Η πρώτη του απόπειρα ενός έργου
ήταν «Η εποχή του Μπρούντζου» αλλά το
παρουσίασε σε έκθεση ως «Ο ηττημένος» αρχικά στον καλλιτεχνικό όμιλο των
Βρυξελλών και έπειτα στο Παρισινό Σαλόνι. Για μοντέλο του είχε έναν στρατιώτη
που πόζαρε για αυτόν 18 μήνες. Το έργο σκανδάλισε τους πάντες που προτιμούσαν
τον ρεαλισμό και κυρίως τα νεοκλασικά ιδεώδη. Τον κατηγόρησαν ότι καλούπωσε το
άγαλμα πάνω στο σώμα ζωντανού μοντέλου αντί να το σχηματίσει με τα χέρια του.
Τελικά θα απαλλαγεί από την κατηγορία μετά από κυβερνητική έρευνα και μαρτυρίες
κάποιων συναδέλφων του. Το θέμα έληξε,
όμως,
η φασαρία αυτή γύρω από το όνομα του, κίνησε το ενδιαφέρον του Γαλλικού
Υπουργείου Τεχνών και αγόρασε το άγαλμα το 1880,
όχι όμως σε καλή τιμή. Εκείνη την χρονιά θα
εκθέσει στο Σαλόνι και το γλυπτό του «Ο άγιος Ιωάννης» που ήταν κάπως
μεγαλύτερος σε μέγεθος από το φυσικό ανθρώπινο
σώμα
για να μην τον κατηγορήσουν
ξανά για
τα
ίδια.
Το γαλλικό κράτος θα τον αγοράσει και
αυτό.
 |
| Ροντέν, Ο άγιος Ιωάννης |
Κατόπιν του αναθέτουν να
σχεδιάσει μια μνημειώδη πόρτα για ένα Μουσείο που επρόκειτο να γίνει σύντομα.
Το σημείο αυτό ήταν κομβικό
σημείο
στην εξέλιξη του γλύπτη.
Απεικόνισε
ανάγλυφα
την Θεία Κωμωδία του
Δάντη όπου περιγράφει την κόλαση, το καθαρτήριο και τον παράδεισο.
Το
ονομάζει
«Οι πύλες της κολάσεως». Το μέγεθος του έργου είναι 4,5 μ. ύψος και 3,5 μ.
φάρδος. Οι μορφές είναι γενικότερα
χωρίς
ρούχα που εξέχουν
αρκετά,
στην
ουσία
μόλις
που κάποια
ακουμπούν την επιφάνεια της πόρτας. Αυτό το έργο το ξεκίνησε με μεγάλο
ενθουσιασμό. Έκανε πολλά σκίτσα, δοκιμές, μελέτες αλλά δεν ολοκληρώθηκε όσο
ζούσε. Το υπουργείο συνεχώς τον ρωτούσε για την εξέλιξη του έργου και ο Ροντέν
τους απαντούσε πως «Οι καθεδρικοί ναοί τελειώνουν ποτέ;» Σταμάτησαν να τον
ρωτούν όταν πια τα σχέδια για το
μουσείο
μπήκαν στο ράφι.
 |
| Ροντέν, Οι πύλες της κολάσεως |
 |
| Ροντέν μέρος απο τις πύλες της κολάσεως που αυτονομήθηκε ως θέμα και φιγούρες αργότερα |
 |
| Ροντέν μέρος απο τις πύλες της κολάσεως |
 |
| Ροντέν μέρος απο τις πύλες της κολάσεως |
 |
| Ροντέν μέρος απο τις πύλες της κολάσεως, αυτονόμησε τη φιγούρα ως Ο σκεπτόμενος |
Οι "πύλες" όμως
εμπνέουν
τον Ροντέν για άλλα έργα
όπως
«Ο Στοχαστής» ή αλλιώς «Ο
σκεπτόμενος»
που ξεκινά ως απεικόνιση
του Δάντη
αλλά
από
κάποιο
σημείο
και
μετά
αποφασίζει
αντί
να
βλέπει
στο
μοντέλο
του
το ιστορικό πρόσωπο, να έχει
στον
νου
του
ότι
σχεδιάσει
έναν καλλιτέχνη ανώνυμο
τη στιγμή της
έμπνευσης. Για αυτό το έργο του
έχει
πει: «Δεν
εικονίζεται
ένας
ονειροπόλος,
αλλά
ένας
δημιουργός». Θα το εκθέσει αμέσως,
όπως και άλλες μορφές από τις "πύλες"
που
στην
πορεία
επέλεξε
να
τις
ξαναδημιουργήσει
αυτονομημένες
όπως για παράδειγμα «Το φιλί» όπου
είχε ξεκινήσει ως απεικόνιση του ζευγαριού
Πάολο και Φραντσέσκας που αναφέρει ο Δάντης στην Κωμωδία του.
 |
| Ο σκεπτόμενος του Ροντέν |
 |
| Ο σκεπτόμενος του Ροντέν |
 |
| Ροντέν, Το φιλί |
 |
| Ροντέν, Το φιλί |
 |
| Καμίλ Κλοντέλ |
1883. Συναντά για πρώτη φορά την
17χρονη
Καμίλ Κλοντέλ
που
ήρθε
να μαθητεύσει κοντά του. Ήταν
ήδη καθιερωμένος και είχε τα διπλά της χρόνια.
Ο Ροντέν εντυπωσιάστηκε από τα πανέμορφα
γαλανά της μάτια
και την γενικότερη
ομορφιά της,
αλλά
μαζί
τον
εξιτάριζαν
η
φιλοδοξία της και ο δυναμικός
της
χαρακτήρα που έβγαιναν και στο έργο της.
Ήταν
και
αυτή
γλύπτρια
από
12
χρονών.
Γελούσε δυνατά και είχε τόσο ζωή μέσα της
που
του
το
μετέδιδε! Ο ίδιος αργότερα είπε «Με τραβούσε
το φλογερό ταμπεραμέντο της και το εξαιρετικό ταλέντο της».
Εργαζόταν καθημερινά μαζί και είχε τέτοιο
ταλέντο ώστε στην πορεία λέγεται πως η Κλοντέλ έκανε τα δυσκολότερα τεχνικά
μέρη των μορφών,
στα
έργα
του
Ροντέν, όπως
τα χέρια και τα πόδια. Έγινε
το μοντέλο του και
έκανε με
αυτήν
ένα από τα πιο αισθησιακά
του έργα. Έγιναν ζευγάρι.
Της έγραφε
«Δεν μπορώ ούτε μια μέρα χωρίς να σε δω.. Θα τρελαθώ… Σε αγαπώ με πάθος.»
Παρόλα αυτά, επισήμως απευθυνόταν ο ένας στον
άλλον με το «κύριε Ροντέν»
και
«δεσποινίδα Κλοντέλ». Έκαναν κοινές εξόδους
σε πάρτι και σε δείπνα.
Οι
επιστολές τους όμως
ήταν
ερωτικές
και γεμάτες
πάθος.
 |
| Ροντέ, έργο του με μοντέλο του την Κλοντέλ 1886 |
 |
| Φωτογραφίες απο την εξαιρετική γλύπτρια και ερωμένη του Ροντέν |
 |
| Έργο της Κλοντέλ |
Η Κλοντέλ ήταν αδελφή του
διάσημου ποιητή και διπλωμάτη Πόλ Κλοντέλ. Γεννήθηκε
το 1864. Τα πρώτα της μοντέλα ήταν ο αδελφός
της και η αδελφή της Λουίζ. Έζησαν
μαζί
με
τον
Ροντέν
σε
ένα
σπίτι – εργαστήριο στην εξοχή.
Οι δουλειές τους,
λόγω
της
τόσο
στενής
σχέσης
τους
έμοιαζαν. Όπως χαρακτηριστικά λέγεται: «Είχαν
ένα καλλιτεχνικό
debate»!!
Η Κλοντέλ έφτιαχνε το
Shakuntala και ο Ροντέν το «
Man and his thoughts». Τα έργα και των
δυο
είχαν
έντονο
συναίσθημα,
γεμάτα
έντονο
πάθος και πόνο. Η Κλοντέλ άνοιξε την ερωτικότητα
του Ροντέν
και
έκανε
πηγή της έμπνευσης του
το γυναικείο σώμα. Αργότερα
στο εργαστήριο του είχε
μοντέλα που τις
ήθελε να
κυκλοφορούν χωρίς κανένα ρούχο. Ήθελε να τριγυρνάν έτσι, ώστε να
διαλέξει ενστικτωδώς τις κινήσεις του στο έργο του. Όμως
έκανε ερωτικές
σχέσεις με αυτά και τα έβαζε να στέκονται σε
θέσεις πολύ ιδιαίτερες. Οι εφημερίδες μάλιστα άρχισαν
να τον κριτικάρουν ως έναν σάτυρο και
πολύ
χειρότερα.
ΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΚΛΟΝΤΕΛ
 |
| Ροντέν, Οι πρόκριτοι του Καλαί, 1884-1886, βάρους 2.200 κιλών |
Το
1884
είναι η χρονιά που η πόλη
του Καλαί αποφάσισε να τιμήσει την μνήμη των 6
πολιτών
της οι οποίοι το 1346,
στη διάρκεια του εκατονταετούς πολέμου, δέχθηκαν εθελοντικά να θυσιάσουν τη ζωή
τους για να σταματήσει η πολιορκία της πόλης από τον βασιλιά της Αγγλίας. Ο
Εδουάρδος Γ είχε ζητήσει μαζί
με
το
κλειδί
της
πόλης,
να του παραδοθούν 6 επιφανείς κάτοικοι της
πόλης που θα ήταν έτοιμοι να πεθάνουν
για
να
γλυτώσουν
την
πόλη
τους. Τελικά, η σύζυγος του βασιλιά που ήταν
γαλλίδα τον έπεισε και τους χάρισε την ζωή.
Αυτή ήταν η ιστορία. Το δημοτικό συμβούλιο απευθύνεται στον Ροντέν με
σκοπό τη δημιουργία ενός
μεγαλοπρεπούς
ιστορικού μνημείου που θα έδινε
έμφαση
στην
ανδρεία,
την
υπερηφάνεια,
τον
πατριωτισμό
αυτών των 6
ανδρών.
Ο
Ροντέν
όμως όπως
φαίνεται
έδωσε
έμφαση
στην
ανθρώπινη
πλευρά
και
το
έργο
δεν
είχε
τίποτε
από
την
περηφάνια
των
ηρώων.
Ήταν ένα γλυπτό χωρίς
βάθρο που
δείχνει
τους
άντρες
μέσα
στον φόβο,
τον
σκεπτικισμό
την
απελπισία, την
απόγνωση,
την υποταγή στη μοίρα αλλά
και την αποφασιστικότητα
στην
πορεία τους προς την
θυσία
για
χάρη
των
υπολοίπων
συμπολιτών
τους.
«Επίσης ο Ροντέν επιθυμούσε
το γλυπτό να τοποθετηθεί απευθείας στο πλακόστρωτο
στην αγορά του Καλαί ώστε το πλήθος να μπορεί
να ανακατεύεται με τις μορφές» τονίζει ο Μπέκερ. Αυτό όλο πολύ
μου
αρέσει! Τελικά το μνημείο εγκρίθηκε (ορείχαλκο) και το 1895 τοποθετήθηκε
πάνω σε μαρμάρινο βάθρο αλλά σε άλλο σημείο της πόλης. Όμως
το 1945 μεταφέρθηκε
ξανά μπροστά στο δημαρχείο της πόλης και σχεδόν στο
επίπεδο του εδάφους.
 |
| Ροντέν, Οι πρόκριτοι του Καλαί, 1884-1886 |
 |
| Έργο της Κλοντέλ |
Καθώς
ο
Ροντέν
γινόταν
διάσημος
η
Κλοντέλ
περιθωριοποιήθηκε
στο εξοχικό τους.
Την
διέλυε
ο
πόνος
της
εγκατάλειψης
του
Ροντέν
που
ζούσε καιρό στο Παρίσι για όλο και περισσότερες παραγγελίες. Του έγραφε
πως «Κοιμάμαι γυμνή
για να πιστέψω πως
είστε δίπλα μου. Αλλά όταν ξυπνάω δεν είστε». ..«Εδώ δεν έχω τι να κάνω» και
«Πάνω από όλα, μη με εξαπατήσεις άλλο». Ο Ροντέν όμως δεν
συγκινείται.
Τον
είχε
συνεπάρει
η
δόξα
που
γνώριζε.
Έγινε
απίστευτα
διάσημος
και
η
Κλοντέλ έμεινε στάσιμη
στην
σκιά
του να
βουλιάζει ψυχολογικά.
Ήξερε
πια
πως
δεν
θα αφήσει την μόνιμη σύντροφο
του
που
τον δεχόταν καρτερικά,
ούτε
τις
διάφορες
περιστασιακές
ερωτικές
σχέσεις
που
έκανε
με
τα
μοντέλα
του
και
όχι
μόνον. Την
είχε
ξεπεράσει.
Ακινητοποιήθηκε.
Χτυπήθηκε
η
ορμή
της ψυχής της
που ήταν
δεμένη χειροπόδαρα στον έρωτα του.
Τον χωρίζει μετά από 15 χρόνια από τη στιγμή
που γνωρίστηκαν, το 1898,
αφού
είχε
βεβαιωθεί
ότι
δεν
θα
τον
είχε
ποτέ ολοκληρωτικά
δικό
της
γιατί
ο Ροντέν
είχε δεμένη την ψυχή του στο
άρμα
του
εγώ του.
 |
| Έργο της Κλοντέλ |
 |
| Έργο της Κλοντέλ |
 |
| Η Κλοντέλ μεγάλη πια στο άσυλο δυστυχισμένη |
Η Κλοντέλ εκείνη την περίοδο έκανε ένα
δραματικό έργο με μια γυναίκα γονατισμένη και ταπεινωμένη να παρακαλά έναν
ώριμο άντρα που εξαπατάται από ένα απαίσιο τέρας. Το τέρας είναι μάλλον ο
εγωισμός του Ροντέν. Η Κλοντέλ δεν κατάφερε
να συνέλθει από τον χωρισμό και μπαίνει στην
παράνοια.
Το 1913
θα κλειστεί σε άσυλο όπου πέθανε σε ηλικία 69
χρ. το 1943.
Ο Ροντέν τα χρόνια που ήταν με
την Κλοντέλ, εκτός από τους «Πρόκριτους του Καλαί», έκανε την προτομή του
Βίκτωρ Ουγκό, την «Ωραία του οπλουργού», «Ειδύλλιο», «Νεαρή μητέρα», «Η
τουαλέτα της Αφροδίτης», «Η μάρτυρας», την πρώτη προτομή
της Κλωντέλ με τίτλο «Αυγή», όπως και άλλες
προτομές
της.
 |
| Ροντέν, Δαναϊς 1884-1885 |
 |
| Ροντέν, Δαναϊς 1884-1885 |
Το 1887 Ο Ροντέν αποκτά τον τίτλο
του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής. Ένα χρόνο μετά θα εικονογραφήσει «Τα άνθη
του κακού» του Μπωντλαίρ.
Ακολουθεί η
«Μεγάλη καθιστή λουόμενη», η "Υπεροχή» και η «Αμαρτία». Και έρχεται η
στιγμή που το γαλλικό κράτος θα του αναθέσει «Το φιλί». Έργο που έγινε σύμβολο
της ερωτικής τέχνης. Οι εραστές ενωμένοι στην αιωνιότητα. Σε
αυτό
το
έργο
το ζευγάρι ανταλλάσσει το πρώτο και τελευταίο
τους φιλί, λίγο πριν τους δολοφονήσει ο απατημένος σύζυγος και αδελφός του
νεαρού που φιλάει την κοπέλα!
 |
| Ροντέν δουλεόντας τον Β. Ουγκώ |
 |
| Ροντέν, Β. Ουγκώ |
 |
| Ο Ροντέν |
Το 1889, ο Ροντέν μαζί με τον
φίλο του Μονέ θα εκθέσουν στην γκαλερί
Georges Petit και έπειτα ο Ροντέν θα δεχθεί να
φτιάξει το μνημείο του Βίκτωρ Ουγκώ.
Έκανε
κάποια σχέδια για αυτό το
έργο
και
ένα χρόνο αργότερα θα του απορρίψουν την τελική πρόταση του. Η αρχική
του πρόταση ήταν να τον παρουσιάσει χωρίς φράκο γιατί πίστευε πως σε μια
μεγαλοφυΐα δεν ταίριαζε αυτό το ρούχο, όπως και κανένα ρούχο.
Τον
έβλεπε
ντυμένο
με
την
μεγαλοφυΐα
του.
Τα επόμενα σχέδια που παρουσίασε
χαρακτηρίστηκαν πολύ άσχημα και οι Μούσες με
τις
οποίες
είχε σκοπό να πλαισιώσει τον συγγραφέα
θεωρήθηκαν παραπάνω
ερωτικές
από
ότι
ταίριαζε. Τελικά ο Ροντέν έκανε τον ανδριάντα
του Ουγκώ με κάποια σχέδια πρόχειρα που έκανε κρυφά όταν τον είχε συναντήσει από
κοντά μια και ο Ουγκώ δεν ήθελε να του ποζάρει. Τον έκανε και
σε
προτομή
και ολόκληρο όρθιο χωρίς κανένα ρούχο αλλά και καθιστό
με τις Μούσες γύρω του να μοιάζει περίπου
σαν αρχαίος φιλόσοφος.
 |
| Ο Μπαλζάκ απο τον Ροντέν |
Εντωμεταξύ είχε πάρει άλλη μια
ανάθεση από την Εταιρία Λογοτεχνών. Αυτή τη φορά το μνημείο του Μπαλζάκ. Για 7
χρόνια ο Ροντέν προσπαθούσε να τον καταλάβει για να μπορέσει να τον αποδώσει
στο
έργο. Διάβασε όλο το έργο του Μπαλζάκ και πήγε στα μέρη που έζησε για να
δει ακόμα και το τοπίο των νουβελών του που τον ενέπνευσαν.
Τελικά
ετοιμάζει
τον Μπαλζάκ
και τον παρουσιάζει το 1898. Η εταιρία
Λογοτεχνών θα
απορρίψει το έργο και
θα υπάρξει μια βίαιη εκστρατεία εναντίον
του Ροντέν. Αν και οι
πρώτες
επιθέσεις εναντίον
του
είχαν
αρχίσει
είδη
από το
1894. Στο έργο που
σχολιάστηκε τόσο
αρνητικά
δεν έμοιαζε στον Μπαλζάκ
που
ήθελαν
να
βλέπουν
σαν
εκπρόσωπο
των
ανθρώπων
των
γραμμάτων
με
έμφαση
στην
σοβαρότητα
που
πίστευαν
πως
προσδίδει
η
ευφυΐα
τους. Κανείς δεν το
δεχόταν. Ο
τύπος
το
χαρακτήριζε
ασχημάτιστο, σαν μια μάζα, άμορφο, ατελείωτο,
παχύσαρκο τέρας, γιγάντιο έμβρυο, πιγκουίνο, δύσμορφη κάμπια, αισχρό χάλι, με
κεφάλι γάτας ή κουκουβάγιας . Ο ίδιος έλεγε πολύ αργότερα πως
«Αυτό το έργο
είναι το κεντρικό σημείο της αισθητικής μου. Από τη μέρα που το συνέλαβα έγινα
άλλος άνθρωπος.» Πραγματικά αυτό το έργο του ήταν ιδιαίτερα εξπρεσιονιστικό
μια και δεν τον ενδιέφερε να αποδώσει ρεαλιστικά τον Μπαλζάκ αλλά την
προσωπικότητα,
τον
ψυχισμό
του. «Ποτέ πριν δεν έχεις πετύχει τόσα πολλά," έγραψε ο μονέ,
" είναι απολύτως όμορφο και μεγάλο, είναι υπέροχο».
Αυτή
η
αντιπαράθεση,
η
διαμάχη
του
έφερε
τεράστια
φήμη
γιατί ήταν
αιτία
και
αφορμή
να
ασχολούνται
όλοι
μαζί του. Οι γυναίκες άρχισαν
να τον βρίσκουν ακαταμάχητο και σαν
καλλιτεχνική ιδιοφυία. Βέβαια, την ίδια περίοδο είχε εκθέσει παράλληλα στον
ίδιο χώρο και «Το φιλί».
Είναι η εποχή
που θα χωρίσει από την Κλωντέλ οριστικά. Ένα χρόνο μετά τον βρίσκουμε να κάνει
εκθέσεις σε Βέλγιο και Ολλανδία και το 1900 θα είναι η χρονιά της αποκορύφωσης
της επιτυχίας του. Ήταν 60 χρονών και η φιλοδοξία του ήταν να γίνει γνωστός σε
όλο τον κόσμο.
Η ευκαιρία ήρθε. Γίνεται στο Παρίσι μια πολύ μεγάλη έκθεση όπου την
επισκέφτηκαν από όλο τον κόσμο πάνω από 5 εκατομμύρια άνθρωποι! Ο Ροντέν
αποφασίζει να χρησιμοποιήσει αυτό το μοναδικό γεγονός για να αναδειχθεί στην
κορυφή και ξεκινά την στρατηγική του. Συγκέντρωσε δυνάμεις με τραπεζίτες για να
γίνουν οι σπόνσορες στο έργο του και για να έχει ένα δικό του χτισμένο
περίπτερο στο καλύτερο σημείο της Παγκόσμιας έκθεσης του Παρισιού. Εκεί εξέθεσε
κάπου 150 έργα του, σχέδια και φωτογραφίες της δουλειάς του. Με άλλα λόγια, για
πρώτη φορά εξέθεσε όλη τη δουλειά του μπροστά στα μάτια όλου του κόσμου. Ο
χώρος ήταν φωτεινός και ευρύχωρος. Ο κόσμος ενθουσιάστηκε! Ο Ροντέν θριαμβεύει
και
αποκαθιστά
την
αξιοπιστία
του
ονόματος
του
που
στο παρελθόν είχε
πληγεί. Πολλοί
άνθρωποι της τέχνης
λένε
ότι «Ο Ροντέν πεινούσε για αναγνώριση». Οι συλλέκτες από όλο τον κόσμο
θα συνωστιστούν στο χώρο του όπως και οι πολιτικοί, καλλιτέχνες και συγγραφείς.
Πήρε παραγγελίες από 10 Μουσεία.
Όλοι
ήθελαν να τους κάνει την προτομή τους.
Πλούσιοι Αμερικάνοι και βρετανίδες γυναίκες.
Όσοι πήγαιναν στο Παρίσι τον αναζητούσαν.
Εκθέτει στην Μπιενάλε της Βενετίας,
ταξιδεύει για την έκθεση του στην Πράγα,
μένει για λίγο στο Λονδίνο για να γίνει η παράδοση του έργου του Ιωάννη Βαπτιστή
στο Μουσείο του Κενσιγκτον. Γνωρίζει την Ισιδώρα Ντάνγαν που λέγετε
ότι
του
χόρευε
γυμνή στο δάσος, γίνεται Ταξιάρχης της
Λεγεώνας της Τιμής, Πρόεδρος της Διεθνούς εταιρίας ζωγράφων, γλυπτών και χαρακτών,
ξεκινά το Μνημείο του Γουίστλερ, ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο, Ιταλία, Αγγλία,
Γερμανία, ΗΠΑ, δημοσιεύονται βιβλία για αυτόν.
 |
| Ροντέν, Η ξαπλωμένη γυναίκα που ανασηκώνεται και αγκαλιάζεται απο τον άντρα που πέφτει |
 |
| Ροντέν, Η αιώνια άνοιξη 1884 |
 |
| Ροντεν |
 |
| Ροντέν |
 |
| Ο Ροντέν δουλεύοντας την παραγγελία |
Για να ανταπεξέλθει στις
παραγγελίες που είχε από όλο τον κόσμο θα έχει 50 εργάτες να δουλεύουν για
αυτόν που θα τους άλλαζε σε τακτικά χρονικά διαστήματα. Μάλιστα λέγεται πως
άλλαζε εργάτες
τόσο συχνά όπως τα καπέλα
του. Ο Ροντέν
γνωρίζει διάσημους από όλο
τον κόσμο και κυρίως πολύ δυνατούς τραπεζίτες όπου θα συμμετέχει στα δείπνα
τους ενώ παράλληλα αυξάνει και τον αριθμό των ερωμένων του. Νομίζω
ότι
τώρα
πια
είχε
βρει
τον
γλύπτη
Ροντέν
και
την
ίδια
στιγμή
έχασε
τον
άνθρωπο
Ροντέν,
μέσα
στου
κόσμου
την
πολλή
συνάφεια
όπως
θα
έλεγε
ο
Καβάφης.
Κάνει σχέσεις με την
νεαρή ζωγράφο
Gwen John
και
γνωρίζει στο Λονδίνο την δούκισσα
του Σουαζέλ που ήταν αμερικανίδα και
του
προώθησε
τα έργα του στην Αμερική.
Εκθέτει στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Ν.
Υόρκης.
Το 1906
εκθέτει τον «Σκεπτόμενο» μπροστά στο Πάνθεον.
Επισκέπτεται
την Ισπανία. Το 1907
ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Το 1908 θα τον
επισκεφθεί ο βασιλιάς της Αγγλίας Εδουάρδος Ζ. Το Μητροπολιτικό Μουσείο της Ν.
Υόρκης αγοράζει πάρα πολλά έργα του.
 |
| Ο Ροντέν περιτριγυρισμένος απο γυναίκες που τον θεοποιούσαν |
 |
| Μέγαρο Μπιρόν |
Ο Ροντέν
μετακομίζει στο Μέγαρο Μπιρόν. Ήταν ένα
ξενοδοχείο. Το 1909 επιτέλους θα εκτεθεί το Μνημείο του Ουγκώ, όπως αυτός τον
ήθελε. Έπειτα γίνεται Μέγας Αξιωματικός της Λεγεώνας της Τιμής. Το γαλλικό
κράτος θα αγοράσει το Μέγαρο Μπιρ
Ότι
ακριβώς
ήθελε
πια
ο
Ροντέν διακαώς για την υστεροφημία του. Ως αντάλλαγμα
χάρισε όλο του το έργο στο κράτος.
Είναι η εποχή που η Κλωντέλ θα μπει στο
ψυχιατρείο και ο ίδιος θα στέλνει στην αρχή κάποια χρήματα για την θεραπεία
της. Οίκτος
και
ενοχές. Όχι πάντως
αγάπη γιατί δεν μπορούσε να αγαπήσει άλλον
πέρα από τον εαυτό του. Στην
ζωή
του
υπήρχαν
μόνον
αυτός και οι φιλοδοξίες του.
Οι τιμές, τα χρήματα και οι δόξες του
που
δεν έχουν σταματημό,
όπως τα ταξίδια και τα δείπνα.
Με το ξέσπασμα του Α Παγκόσμιου
πολέμου όπως
είπαμε
κατέφυγε στο εξοχικό του, νοτιοδυτικά του
Παρισιού. Εκεί δεν είχε την απειλή των γερμανών στρατιωτών, ούτε έλλειψη από
φαγητό ή κάρβουνο που χρειαζόταν. Ήταν προφυλαγμένος από την φρίκη του πολέμου
που εξελισσόταν. Μαζί του είχε πάντα την Ροσέ.
Το 1916 τα πράγματα αλλάζουν.
Παθαίνει εγκεφαλικό. Και μετά από 4 μήνες άλλη
συμφόρηση.
Το 1917 οι φίλοι του ζευγαριού
πείθουν τον Ροντέν που ήταν πολύ άσχημα πια να παντρευτεί την Ροσέ.
Ο γάμος έγινε 29 Ιανουαρίου. Στις 14
Φεβρουαρίου η Ροσέ πεθαίνει από πνευμονία και μερικούς μήνες μετά, στις 17
Νοεμβρίου πεθαίνει και ο Ροντέν περιστοιχισμένος από θαυμαστές του. Ήταν 77
χρονών. Θα τον κηδέψουν πλάι στην Ροσέ και κάτω από το άγαλμα του «Σκεπτόμενου»
στη Μεντόν.
Ο Ροντέν είχε πετύχει αυτό που ήθελε περισσότερο
να γίνει στη ζωή του: Ένας μοντέρνος Μικελάντζελο. Με
την διαφορά ότι ο ψυχισμός
του Μικελάντζελο ήταν
εντελώς διαφορετικός. Προσωπικά
εκτιμώ και των
δύο το έργο,
αλλά στον Ροντέν
συγκρατεί τα καλά αισθήματα μου
γι 'αυτόν η
ανευθυνότητα του όσον
αφορά τα αισθήματα των
γυναικών που πλήγωνε
ο εγωκεντρικός του
χαρακτήρας. Αλλά και
γενικότερα οι
σχέσεις του με
τους ανθρώπους νιώθω ότι ήταν
επιφανειακές, ψεύτικες και εξυπηρετούσαν αποκλειστικά την
επαγγελματική του ανέλκυση.
Στο έργο
του τον νιώθω πολύ
αληθινό, αλλά στην
ζωή του τον νιώθω πολύ
ψεύτικο. Δεν
ξέρω αν η
αλήθεια των έργων
του μπορεί να
σώσει και να εξισορροπήσει
την ψευτιά
της ζωής του!
 |
| Ροντέν |
Ο ίδιος, με αφορμή
«Το φιλί» είχε πει: «Σκόπευα στην τέχνη μου
να εκφράσω όλο το φάσμα των συναισθημάτων από τα ύψη της έκστασης, μέχρι τα
βάθη της αγωνίας». Στην τέχνη του, όπως και στην ζωή του, το πάθος ήταν το άρμα
που τον πήγαινε στα ύψη που επιζητούσε. Δεν υπολόγιζε τα θύματα του πάθους που
εξυμνούσε με την τέχνη του ή την ζωή του, αρκεί να κερδίζει από αυτό.
Το πάθος που περιέγραφε στην τέχνη του
μαγνήτιζε
και εξιτάριζε το κοινό του που
τον δόξασε. Στην ζωή του, το πάθος του έδινε τη δύναμη να νιώθει σπουδαίος αφού
σε συνδυασμό με την άνοδο του και
την
δόξα του, στις γυναίκες όπως φαίνεται είχε το πάνω χέρι και μπορούσε να τις χρησιμοποιεί
όσο ήθελε και να τις εγκαταλείπει. Δεν ήταν ο ίδιος στην θέση πχ. του
παθιασμένου εραστή του «φιλιού» που εισέπραξε την τιμωρία του πάθους του, ούτε
στη θέση της γυναίκας
που έβαλε σε
αναμονή, ούτε της άλλης που η εγκατάλειψη του την τρέλανε! Πάντα ήταν σε θέση
να κερδίζει από την ερωτική αδυναμία, γι’
αυτό
και την περιέγραφε όσο
μπορούσε καλύτερα στην τέχνη του με ρεαλισμό και δύναμη, με πάθος και ομορφιά.
 |
| Ο Ροντέν |
Άλλο που προσδιορίζει τον
χαρακτήρα του ήταν που έλεγε: «Η μεγαλύτερη σοφία είναι να πίνεις, να τρως, να
κοιμάσαι και να αγαπάς». Αυτό μου μοιάζει με το τραγούδι του Νίκου Καρβέλα που
λέει: «..μία είναι η λύση. Τα λεφτά, το φαί και το γ…..» Με την λέξη «αγαπάς»
εννοούσε τον έρωτα. Όχι την αγάπη, γιατί η αγάπη έχει υποχρεώσεις. Όταν αγαπάς,
δεν χρησιμοποιείς τον άλλον και τον πετάς όταν τον χορτάσεις, σαν αναλώσιμο. Σέβεσαι και τιμάς τα αισθήματα του και την κατάσταση του.
Έπειτα, για να μπορείς να αγαπάς, πρέπει να μπορείς να θυσιάσεις την καλοπέραση
σου με καλό φαγητό, ποτά και ύπνο που θέλει ο Ροντέν. Αγάπη στους συνανθρώπους
και καλοπέραση συνήθως δεν πάνε μαζί. Η ευχή το πατέρα του ήταν να γίνει
πρώτος. Έτσι του κέντρισε τον εγωισμό του, την ανταγωνιστική διάθεση σε βαθμό
που δεν γνωρίζει οίκτο. Ο Νίτσε είχε πει πως ή μεγάλος καλλιτέχνης θα είσαι ή
καλός άνθρωπος. Μάλλον είχε δίκιο. Γιατί για να πάρει κανείς αναγνώριση τόσο
μεγάλη όσο του Ροντέν, πρέπει να έχει εκτός από το σπουδαίο έργο του Ροντέν,
και τον χαρακτήρα του Ροντέν. Να τον ενδιαφέρει η κορυφή, αδιαφορώντας για την
ανθρωπιά. Πόσο καλό άνθρωπο μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τον Ροντέν, εκτός από
άξιο καλλιτέχνη; Αν δεν μας νοιάζει η καλοσύνη, η ανθρωπιά στον καλλιτέχνη, ας
εξετάσουμε τον εαυτό μας!
Έχουμε και έναν έλληνα σπουδαίο
γλύπτη, τον Χαλεπά. Όποιος δεν έχει διαβάσει την βιογραφία του, αξίζει να την
διαβάσει! (πατήστε ΕΔΩ ΓΙΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΧΑΛΕΠΑ ). Και όποιος ενδιαφέρεται να διαβάσει την βιογραφία του Μικελάντζελο που θαύμαζε ο Ροντέν τόσο πολύ σαν καλλιτέχνη ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ
ΜΕΛΕΤΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΑΡΙΑ ΟΥΖΟΥΝΟΓΛΟΥ
Αν σας άρεσε η δημοσίευση πατήστε από κάτω το κουμπί Μου αρέσει και επικοινωνήστε την και εσείς με τα δικά σας μέσα δικτύωσης. Προωθήστε την πχ στο facebook ώστε να γίνει γνωστή η τόσο ενδιαφέρουσα ζωή του Χαλεπά, αν νομίζετε ότι αξίζει να γίνει πιο γνωστή. Εγώ κέρδος από χρήματα δεν έχω ώστε να ωφεληθώ οικονομικά από αυτή την επίπονη μελέτη μου.Ωφελούμαι όμως όταν το όμορφο και το καλό επικοινωνείται.
